A. K. Qayimov, E. T. Berdiyev dendrologiy a

va tuxum hujayrasining urug‘lanishi jihatidan ginkgo sagovniklarga va
ulaming qadimgisi bo‘lgan urug‘li paporotniklarga o ‘xshab ketadi.
Urug‘i yetilganda pistaga o ‘xshash, qattiq b o ‘lib, bo‘yi 3 sm, eni 1,5 sm

---

ga yetadi. U ikki pallali bo‘lib, endosperma kraxmal va yog‘
moddalariga boydir. Oziq-ovqat sifatida urug‘ining ahamiyati kattadir.
Ginkgo uchlamchi geologik davrlarda ko‘p tarqalgan relikt
o ‘simliklaridan biri. U hozirgi vaqtda Yaponiyada va Xitoyning shimoliy
sharqiy viloyatlarida tabiiy holda o ‘sadi. MDH davlatlarida esa Qrimda,
Gruziyadagi va Kavkazning Qora dengiz sohillaridagi park va botanika
bogiarida o ‘stiriladi, -3 0 C gacha sovuqqa chidaydi.
Ginkgo urug‘idan va qalamchasidan, to‘nkasidan bachki novda
chiqarib ham ko‘karadi. Kavkazning ko‘p tumanlarida qator qilib ekilib,
xushmanzara daraxt sifatida foydalaniladi. U o ‘rtacha iqlimda, havosi
semam mamlakatlarda ekilsa, yaxshi o'sadi. Ayrim joylarda 2000
yoshga kirgan tuplari uchraydi. Ginkgo Toshkentdagi botanika bog‘ida
va dendroparkda o ‘stiriladi.
NINABARGLILAR YOKI QUBBALILAR (CONIFERALES)
SINFI
Ninabarglilar sinfi turkum va turlar ko'pligiga va ahamiyatiga ko‘ra
o ‘rmon xo‘jaligida muhim rol o ‘ynaydi. Ushbu sinfga 6 ta oila, 55 ta
turkum va ular tarkibiga 600 ga yaqin tur kiradi. Turlami xilma-xilligiga
ko‘ra qarag‘aydoshlar (Pinaceae), sarvidoshlar (Cupressaceae),
zarnabdoshlar (Taxaceae) va taksodiydoshlar (Taxodiaceae) oilalari
ajralib turadi.
Ninabargli daraxtlaming asosiy qismi shimoliy yarim sharda
m o ‘tadil iqlim mintaqasida o ‘sadi, tog‘larda ham tarqalgan. Ko‘p
hollarda ular yirik daraxtlar, ularga monopodial shoxlanish xos bo‘lib,