153
10
Июнь
17
TARIX DARSLARINI QIZIQARLI TASHKIL ETISH
Sultonazarova Maxfuza Shukrullayevna
Farg‘ona viloyati Beshariq tumani
22- umumiy o‘rta ta’lim maktabi tarix – huquq fani o‘qituvchisi
Telefon : +998(94) 552 21 77
Annotatsiya.
Maqolada tarix darslarini qiziqarli tashkil etish o‘quvchilarni fanni oson
o‘zlashtirishlariga. yordam. berishi. to‘g‘risida. fikrlar. bildirilgan.. Muallif. darslarni. qiziqarli. olib.
borish.bo‘yicha.o‘z.tavsiyalarini.berib.o‘tgan.
Kalit so‘zlar.
Ta’lim,
interfaol metod, qiziqish, o‘yin,
musobaqa, mahorat
Yaqin vaqtlargacha an’anaviy ta’limda o‘quvchilarni faqat tayyor
bilimlarni egallashga
o‘rgatib.kelinganligi.ma’lum.Bunday.usul.o‘quvchilarda.mustaqil.fikrlash,.izlash,.ijodiy.izlanish,.
tashabbus.ko‘rsatish.qobiliyatlarini.rivojlantirishga.katta.imkon.bermasligi.aniq..Endilikda.fan,.
texnika va innavatsion texnologiyalarni rivojlantirish natijasida o‘quv – tarbiya jarayonida
interfaol metodlar (innavatsion pedagogik va axborot texnologiyalari)dan foydalanib , ta’limning
samaradorligini.ko‘tarishga.bo‘lgan.qiziqish,.e’tibor.kundan.kunga.kuchayib.bormoqda.
Tarix daslarida ham interfaol metodlardan foydalanish o‘quvchilarning fanni
yaxshi
o‘zlashtirishlariga. yordam. beradi.. Tarix. fanini. o‘rganish. va. uni. to‘liq. o‘zlashtirish. oson. ish.
emas.. chunki. tarixda. voqea. –. hodisalar. shu. qadar. ko‘pki,. ularning. hammasini. eslab. qolish.
imkonsiz..Mazkur.fanni.o‘quvchilar.oson.o‘zlashtirishlari,uzoq.vaqt.esda.saqlab.qolishlari.uchun.
avvalo. ularning. fanga. bo‘lgan. qiziqishlarini. oshirmoq. maqsadga. muvofiq.. Buning. uchun. tarix.
darslarini.qiziqarli.tashkil.etishga.e’tibor.qaratish.lozim..Bunda.o‘qituvchi.har.bir.mavzuga.mos.
bo‘lgan alohida metodlarni tanlay olishi, oldindan darsga puxta tayyorgarlik ko‘rishi, har bir
sinf. o‘quvchilarining. umumiy. psixologik. xususiyatlarini. hisobga. olishi. lozim.. shu. bilan. birga.
o‘qituvchi boshqaruvchanlik qobiliyatiga ega bo‘lishi, darsni tashkillashda mahoratli bo‘lishi,
nutqi. ravon,. ta’sirchan. ,. o‘quvchilarni. ruhlantira. olishi. kerak.. O‘quvchilar. ko‘proq. musobaqa,.
o‘yin. tarzida. o‘tilgan. darslarni. yoqtirishadi.. O‘zim. darslarda. foydalanadigan. usullardan.
ayrimlariga.to‘xtalib.o‘tmoqchi.-man..ulardan.darslarda.quyidagicha.foydalanish.mumkin:
1.. “Kim. tezkor”. o‘yini.. Bu. usuldan. bo‘lim. yuzasidan. takrorlash. darslarida. foydalansa.
bo‘ladi.. O‘qituvchi. o‘quvchilarga. qiyinroq. savollar. berishdan. boshlay. -di.. Birinchi. bo‘lib. qo‘l.
ko‘targan.o‘quvchilar.javob.berishadi..ushbu.jarayonda.o‘qituvchi.juda.hushyor.bo‘lishi.kerak.
Kim. birinchi. bo‘lib. qo‘l. ko‘targanini. payqay. olishi. lozim.. Har. bir. javob. bergan. o‘quvchiga.
rag‘bat.kartochkalari.berib.boriladi..(M:.ofarin,.tasanno,.barakalla).O‘quvchilar.hammasi.fanni.
birdek.o‘zlashtira.olmaydi..shuning.uchun.mavzuni.o‘zlashtirishga.qiynaladigan.o‘quvchilarni.
ham. darsga. qiziqtirish. uchun. murakkabdan. oson. savollarga. tushib. boramiz.. chunki. a’lochi.
o‘quvchilar. oson. savollarga. tez. javob. berishadi.. uchta. savolga. to‘g‘ri. javob. bergan. o‘quvchi.
o‘yinni. to‘xtatadi. va. boshqa. o‘quvchilarni. kuzatib. boradi.. shu. tariqa. boshqa. o‘quvchilar. ham.
darsda.ishtirok.etadi..
2.. “svetofor”. o‘yini.. Bu. usuldan. o‘tilgan. mavzuni. so‘rashda. yoki. yangi. mav. -zuni.
mustahkamlashda.ham.foydalanish.mumkin..O‘quvchilarga.sfetofor.yasab.kelish.va.darsga.puxta.
tayyorgarlik. ko‘rish. vazifa. qilib. topshiriladi.. ular. bitta. qizil. chiroq,. bitta. yashil. chiroq. yasab.
kelishadi.. O‘quvchilar. svetoforlarni. qanday. yasaganliklarini. ham. alohida. e’tirof. etish. lozim..
Bu.bilan.ular.o‘z.ijodiy.faolliklarini.ham.namoyish.etishga.harakat.qilishadi..O‘qituvchi.mavzu.
yuzasidan biror ma’lumotni aytsa to‘g‘ri bo‘lsa o‘quvchilar yashil chiroqni ko‘taradi, noto‘g‘ri
bo‘lsa.qizil.chiroqni..adashib.ketmaslik.uchun.o‘quvchilar.juda.hushyor.bo‘lishlari.va.tez.fikrlay.
olishlari. talab. etiladi.. chiroqni. noto‘g‘ri. ko‘targan. o‘quvchi. o‘yindan. chiqadi.. Oxirida. qolgan.
o‘quvchi.g‘olib.hisoblanadi.
.3..“Bu.kim?”.o‘yini..Bunda.monitorda.(.iloji.bolmasa.rasmlarini.ko‘rsatsa.ham.bo‘ladi).tarixiy.
shaxslarning. su’rati. ko‘rsatiladi.. O‘quvchilar. ko‘rsatilgan. tarixiy. shaxslarning. kim. ekanligini.
topishlari.kerak..ushbu.o‘yinni.o‘tkazishda.o‘quvchi.-.larni.guruhlarga.bo‘lib,.har.bir.ko‘rsatilgan.
tasvirda.qaysi.tarixiy.shaxs.namoyish.etilganligini.varaqqa.qayd.etib.borishi.so‘raladi.O‘quvchilar.
tarixiy.shaxs.nomlarini.tartibi.bilan.qayd.etib.borishadi..so‘ng.qaysi.guruh.to‘g‘ri.topib.g‘olib.
bo‘lganligi. aniqlanadi.. Bu. usuldan. darsning. boshlanishida. o‘quvchilarni. faollashtirish. uchun.
ham.foydalanish.mumkin..Yoki.takrorlash.darslarida.ham.foydalansa.bo‘ladi..ushbu.jarayonni.