Z. M. Islomov, N. A. Muhamedov, F. A. Sindarova dinshunoslik



Download 1 Mb.
Pdf ko'rish
bet50/55
Sana20.06.2022
Hajmi1 Mb.
#683180
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   55
Bog'liq
DINSHUNOSLIK

ISLOM FUNDAMENTALIZMI
– Qur’on va hadislarga 
so‘zma-so‘z talqin etuvchi, ilk islomga qaytishga qaratilgan 
aqidalarni targ‘ib qiluvchi diniy-konservativ ruhdagi oqim. 
Islom fundamentalizmi vakillari islomning fundamental (asosiy) 
tamoyillari jamiyatning taraqqiyot yo‘lini belgilab beradi, deb 
hisoblaydilar va faqat ularga amal qilishga da’vat etadi. Keyingi 
paytlarda mutaassib musulmonlar «fundamentalistlar» deb atal-
moqda.
ISLOMgAcHA BO‘LgAN MA’NAVIY MEROSIMIZ-
NINg NAMUNALARI
– muqaddas «Avesto» kitobida, «Kul-


109
tegin», «Bilga Xoqon», «To‘ngyuquq» bitiklari, Kayxusrav va 
Doroga qarshi kurashgan milliy qahramonlarimiz haqida «To‘-
maris», «Shiroq» afsonalari, Makedonskiy (Iskandar Zulqarnayn)
ga qarshi kurashgan Spitamen haqidagi rivoyatlar, Panjikentda 
topilgan (1932-yilda) so‘g‘d yozuvidagi 86 hujjat, Xorazmdagi 
Tuproq qal’adan topilgan 83 dan ortiq qadimgi Xorazm 
yozuvlarida va boshqa hujjatlarida o‘z aksini topgan.
ISLOM
– (arabcha – bo‘ysunish, itoat etish, o‘zini Alloh 
irodasiga topshirish) – jahonda keng tarqalgan uch din 
(buddaviylik va xristianlik bilan bir qatorda)dan biri. Islom diniga 
e’tiqod qiluvchilar arabcha «muslim» («islomni qabul qilgan», 
«itoatli», «sadoqatli»; ko‘pligi «muslimun») deb ataladi. «Muslim», 
«muslimum» so‘zining boshqa xalqlar orasida o‘zgacha talaffuz 
etish (masalan, forslarda – musalmon, o‘zbeklarda – musulmon, 
qirg‘iz va qozoqlarda – musurmon, Ukraina va Rossiyada – 
basurmon, musulman) natijasida bu dinga e’tiqod qiluvchilar turli 
nom bilan ataladi. Lekin bularning ichida hozir musulmon iborasi 
keng tarqalgan.
MADINA
– (arab. – shahar, to‘liq arabcha nomi – Madinat 
Rasululloh yoki Madinat an-nabiy – payg‘ambar shahri) – 
Saudiya Arabistonining shimoli-g‘arbiy qismidagi shahar. Hijoz 
viloyatida bo‘lib, xalq uni Madinai munavarra – Nurafshon 
shahar deb e’zozlaydi. Makkadan 400 km. shimolda joylashgan. 
Madinaga asos solingan vaqt noma’lum. Qadimgi Yasrib 
(Yatrib) ilk o‘rta asrlardan boshlab Madina deb atalgan. 622 yil 
Muhammad (s.a.v.) Makkadan Madinaga ko‘chib o‘tganlar va 
qolgan umrlari shu yerda kechgan.
MADRASA
– (arab. – dars o‘qitiladigan joy, darsxona) 
islomda o‘rta maxsus diniy o‘quv yurti. Yaqin va O‘rta Sharq 
mamlakatlarida ulamolar va maktabdorlar, davlat idora xodimlarini 
tayyorlagan. Islom mamlakatlarida madrasa haqidagi ilk 
ma’lumotlar X asrga oid bo‘lib, ular Xuroson va Movarounnahrda 
joylashgan. XI asrdan boshlab yetakchi o‘quv yurtiga aylangan, 


110
bungacha ta’lim masjidlarda va xususiy uylarda, shuningdek, 
mehmonxonalar, kutubxonalar, kasalxonalarda olib borilgan. 
Madrasalar vaqf hisobiga ta’sis etilgan. Madrasalarda mudarrislar 
va boshqa xizmatchilar maosh, talabalar stipendiya, o‘quv jihozlari 
(daftar, kitob, qalam va boshqalar) va turar joy bilan ta’minlangan.

Download 1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   55




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish