Озод МЎъмин буюк амир темур

 
 
 * * * 
Аҳмадхон фақат Бухоро юришида эмас, Арманистонни забт 
этишда, Доғистондан русларни қувиш жангларида ҳам юксак 
маҳорат ва жасурлик кўрсатдики, натижада у Нодиршоҳнинг энг 
ишончли кишиларидан бирига айланди. У афғонларнинг абдали 
қабиласи жангчиларигагина эмас, ёлланма ўзбек отлиқ 
аскарларига ҳам қўмондонлик қила бошлади. 
1747 йилга келиб, Эрон давлати мустаҳкамлангач, туркий 
Нодиршоҳ форсий аёнларга керак бўлмай қолди. Баъзи 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
35

---

Озод Мўъмин Хўжа. Буюк Амир Темур ёқути 
намояндалар уни йўқотиш тадоригини кўра бошладилар ва 
саройда фисқ-фужурни авж олдирдилар. “Нега бизга бу 
келгинди туркий шоҳлик қилаяпти?! Нима, форсийлар давлатни 
бошқара олмайдиларми?” каби гапларни кўпайтирдилар. Буни 
сезган Нодиршоҳ ўзига кўпроқ афғонларни – Нурмуҳаммад 
Хилзой ва Аҳмадхон Абдалини яқин ола бошлади. Бу эса 
форсийларнинг янада ғазабини қўзғади. Улар Нодиршоҳни узил-
кесил йўқотиш пайига тушдилар. Бундан хабар топган шоҳ 
уларнинг баъзиларини жазолашга қарор қилди. Лекин 
улгурмади. 1747 йил 20 июнда, қўзғолон кўтарган курдларни 
тинчитиш вақтида, Фатҳобод яқинидаги тепаликка қароргоҳ 
қурган Нодиршоҳ ўлдирилди. (Бу тепалик ҳозир Нодиртепа деб 
аталади.) Бундан хабар топган қўшиннинг эроний қисми 
ғалаёнга келиб, Нодиршоҳнинг доимо ўзи билан олиб юрувчи 
ҳарами ва ҳазинасини талаш мақсадига тушдилар. Лекин 
Аҳмадхон саркарда Нурмуҳаммад Хилзойнинг барча афғон 
жангчиларига ва ёлланма ўзбек отлиқ аскарларига таяниб, 
Нодиршоҳнинг ҳарамини ва ҳазинасини тарождан сақлаб қолди. 
Эроний қўшин жасур ўзбек ва афғон лашкарларига қарши 
чиқишга жазм қила олмади. Бундан миннатдор бўлган 
Нодиршоҳнинг бош хотини Аҳмадхонга ўз ҳурматини изҳор 
этиб, совғалар жўнатди. Во ажаб! Бу туҳфалар ичида оламга 
донг таратган «Кўҳи нур» ва «Чироғи олам» бор эди!..