Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Даромад самараси – нарх пасайганда истеъмолчи пул 
даромадларининг сотиб олиш лаёқатининг ортишидир.
Даромад солиғи – молия йилида солиқ солинадиган 
даромадга эга бўлган жисмоний шахслар (фуқаролар)нинг 
солиқ солинадиган жами даромадларидан, юридик шахлар 
(корхоналар, хўжаликлар, ташкилотлар) нинг солиқ солина
-
диган жами даромади (фойдаси)дан ундириладиган тўғри, 
умумдавлат солиғи. Буюк Британияда 1842 йилдан, Япо
-
нияда 1887 йилдан, Германияда 1891 йилдан, АҚШда 1913 
йилдан, Францияда 1914 йилдан жорий қилинган. Собиқ 
Иттифоқда 1922 йил 16 ноябрдаги Декретга кўра даромад 
– мулк солиғи деган умумий ном билан жорий қилинган ва 
1924 йилда даромад солиғига айлантирилган ҳамда 1991
йилгача ишчи ва хизматчиларнинг маошидан табақалашган 
шкала бўйича ундирилган (100 сўмдан 8 сўм 20 тийин, 100 
дан юқори суммадан 13% миқдорида). Ўзбекистон Респуб-
ликасида даромад солиғи ундириш тартиби 1997 йил 24 
апрелда қабул қилинган ва 1998 йил январдан амалга ки
-
ритилган Ўзбекистон Республикасининг Солиқ Кодексига 
мувофиқ олиб борилади.
Даромад солиғи ставкалари – аҳоли даромадларидан 
табақалаштирилган ҳолда олинадиган солиқларнинг фоиз
-
лардаги даражалари.
Даромадларни индекслаш, даромадлар индексаци-
яси – истеъмол буюмлари нархлар индексининг ошишига 
мувофиқ равишда аҳолига тўланадиган иш ҳақи, нафақа, 
пенсия, стипендия ва бошқа тўловлар миқдорларининг дав
-
лат томонидан мунтазам оширилиши; аҳолини инфляциядан 

---

95
ижтимоий ҳимоялаш тадбирларидан бири. Нарх-наво индек
-
си тирикчилик учун зарур товарлар мажмуи – озиқ-овқат, 
кийим – кечак, уй – рўзғор товарлари, хизматлар бўйича 
ҳисобланади (қимматбаҳо буюмлар, автомашина, биллур ва 
бошқа нодир товарларга қилинадиган харажатлар бу ҳисобга 
кирмайди). Биринчи навбатда энг кам даромад олувчи ва да
-
ромади белгили бўлган аҳоли тоифаларининг даромадлари 
индексланади.