O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmasevtika instituti

 
Harorat diapazoni va ishchi bo‘lgan to‘lqin uzunligi
Pirometrning aniq modeli uchun o‘lchanadigan harorat diapazoni ishchi bo‘lgan to‘lqin 
uzunligi bilan aniqlanadi. YUqori haroratlarni o‘lchashga mo‘ljallangan pirometrlar ancha qisqa 
to‘lqinlarda ishlaydi, chunki haroratni ortishi bilan nurlanish spektri qisqa chastotalar tomonga 
qarab siljiydi. Qoidaga ko‘ra, foydalanuvchi uchun ishchi chastota juda muxim emas, shuning 
uchun texniku tavsifda ushbu parametr ko‘pincha ko‘rsatilmaydi, biroq ishchi haroratni diapozoni 
albatta ko‘rsatilishi zarur. 
 
Laboratoriya ishi qurilmasini bayoni
Laboratoriya qurilmasini prinsipial sxemasi 2.5-rasmda keltirilgan. Sxemadan ko‘rinadiki, 
tarmoqdagi kuchlanish saqlagich va «Ulash» tumbleri orqali AS/DC konvertorga kelib tushadi. 
Konvertordan chiqishda 12 V kuchlanish olib tashlanadi va stabilizator sxemasi va R1, R2, R3 
elementlarda tayyorlangan kuchlanishni boshqarib turuvchi, hamda kuchlanishni stabilizatori 
DA1(TL317) orqali qizdiruvchi elementga etkazib beriladi. CHiqaruvchi kuchlanishlar
klemmalarga kiritiladi va simlar orqali qizdiruvchi elementga ulanadi. O‘zgaruvchan R2 qarshilik 
bilan kiruvchi kuchlanishlar 1-12V diapazonda boshqarilib turiladi va bunga muvofiq holda
qizdiruvchi elementni harorati muvofiqlashtirib turiladi. Qizdiruvchi elementni harorati 4 A tokda 
450 gradusga etadi. Qurilma qizdirilgan tokni haroart qiymatini kiritish uchun uzelga ega. 
O‘zgaruvchan Rt rezistori yordamida qayd etuvchiga harorat qiymatlari haqidagi ma’lumotlarni 
qo‘l bilan kiritiladi. 
2.5-rasm. Laboratoriya qurilmasini prinsipial sxemasi 

---

153 
Nazoratlash va kompyuterga berish uchun zanjirdagi tok kommutatsiyalovchi tranzistor 
chiqishida to‘g‘ridan-to‘g‘ri uzib tashlanadi. SHuntni qarshiligi sifatida qizdirilgan elementni 
qarshiligidan foydalaniladi.
Ma’lumotlarni qayd etuvchining xotirasiga kiritgandan so‘ng, qayd etuvchini tugmasini 
bosish lozim va bunda ma’lumotlar avtomatik ravishda kompyuterga jo‘natiladi.