Toshkent tibbiyot akademiyasi ergashev u. Y. Xirurgik kasalliklar

Omborxona va boshqalar
. Bu xonalarga maxsus kiyim-bosh, shippak, 
xalat, qalpoqcha kiygan faqat operatsion blok xodimlarining kirishiga ruxsat 
etiladi. 
III zona - 
umumiy rejim zonasiga ishlab chiqarish xonalari kiradi. Bular 
quyidagilar: 
1.
Havoni almashtirish uchun apparatlar bo‘lgan xona. 
2.
Avariya bo‘lganda yoritish uchun akkumlyator xonasi. 
3.
Fotolaboratoriya va boshqalar. 
Operatsiya bloki xonalarini yig‘ishtirib tozalash va dezinfeksiya qilish. 
Operatsiya bloki xonalari, xususan, birinchi zonasi ozodalik va tartib saqlashni 
imkon boricha osonlashtiradigan qilib ko‘yiladi, devorlari shiftgacha plitkalar bilan 
qoplangan yoki moyli bo‘yoq bilan bo‘yalgan bo‘lishi kerak. 
Operatsiya bloki 1 - zonasining xonalarini yig‘ishtirib tozalashning 5 turi 
tavofut qilinadi: dastlabki tozalash, kundalik yoki joriy operatsiyadan keyingi, 
yakunlovchi va mukammal tozalash aniqrog‘i dezinfeksiya. 
1.
Dastlabki tozalash – mebel yuzasida derazalar ostida operatsiya 
xonasining asbob-anjomlari va polida sterilizatsiya va operatsiya oldi xonalarida 
tuni bilan yig‘ilgan changni tozalash maqsad qilib qo‘yiladi. Avvaliga quruq latta 
bilan nikellangan va pardozlangan yuzalar, so‘ngra esa nam latta bilan mebel, 
derazalar, pol kabilar artib chiqiladi. 

---

37 
2.
Joriy (kundalik) tozalash – operatsiya vaqtida bajariladi. Polga tasodifan 
tushib ketgan doka-sharchalar, salfetkalar va boshqa buyumlar yig‘ishtirib olinadi. 
To‘qilgan suyuqlik shu zaxotiyok artiladi.
3.
Operatsiyadan keyingi tozalash (aniqrog‘i operatsiyalar orasidagi vaqtida 
yig‘ishtirib tozalash). Poldan salfetka sharchalar, operatsiyada ishlatilgan 
materiallar yig‘ishtirib olingandan keyin polni nam latta bilan artish. 
4.
Yakunlovchi tozalash. Shu kuni operatsiya o‘tkaziladimi yoki yo‘qmi 
bundan kat’iy nazar shu kunning oxirida bajariladi. U pol, devorlar, derazalar oldi, 
mebel va boshqa narsalarni yuvish va nam usulda artishdan iborat. Bunday 
tozalash vaqtida ishlatiladigan eritmalar ham yuvadigan, ham dezinfeksiya 
qiladigan xossalarga ega bo‘lishi kerak. Yig‘ishtirish jarayonida muayyan 
izchillikka amal qilish lozim: avval shift va devorlar, so‘ngra oyna va derazalar 
oldi, isitgich sistemasi quvurlari va apparatlar artiladi, pol yuvish bilan tugallanadi. 
5.
Butun operatsiya blokini mukammal (to‘liq) tozalash – haftada bir marotaba 
o‘tkaziladi. Bunda pol, devor, shift, yoritkichlar va apparatlar to‘liq tozalanadi. Bu 
maqsadda muvaffaqiyatli qo‘llaniladigan – pervomur, rokkal yaxshi dezinfeksiya 
qiladigan ta’sirga ega. Havoni tozalash uchun kvars lampalaridan foydalanamiz, 
ular 2 soat davomida 30m
2
havoni tozalaydi. Bu lampalar nafaqat operatsiya 
blokida, operatsiyadan keyingi va reanimatsiya palatalarida, yiringli kasalliklari 
bor bemorlar yotadigan palatalarda, muolaja va bog‘lov xonalarida ham bo‘lishi 
kerak. Ushbu lampalar ishlatilganda, tibbiyot xodimlari va bemorlar palatalarda 
yoki operatsiya xonasida bo‘lmasliklari kerak, agarda qattiq yotoq tartibida 
davolanayotgan bemorlar bo‘lsa, ular yoqilganda bemorlar ustiga prostina yopib 
qo‘yish kerak bo‘ladi. 
Operatsion bloklarda havoni tozalash yo‘llariga ham katta ahamiyat 
beriladi. Hozirgi kunda yangidan-yangi apparatura chiqmokda. Masalan, filtr-
ventlyasion qurilmalar (FVQ-1, FVQ -2). Natijada, havo doimiy ravishda toza 
bo‘lib turadi va aseptikaga javob beradi. Bu mexanizmlar juda ixchamlashib, 
portativ ko‘rinishga ega bo‘lib bormoqda.