Fotoenergetikada nanostrukturali yarimo‘tkazgich materiallar II xalqaro ilmiy anjumani

 
«LAPBOOК» - ЯРИМЎТКАЗГИЧЛАР ФИЗИКАСИ
БЎЙИЧА БИЛИМЛАРНИ ТИЗИМЛАШТИРИШ
УСУЛЛАРИДАН БИРИ СИФАТИДА 
 
Р.А. Aметов
Aжиниёз номидаги Нукус давлат педагогика институти 
Aннотация. 
Ушбу мақола яримўтказгичлар физикасига оид «lapbook» 
тематик папкасини яратиш методикасига бағишланган.
 
Калит сўзлар: 
яримўтказгичлар физикаси, ахборот, ижодкорлик. 
Замонавий дунёда талабалар томонидан олинган ахборот оқими жуда 
катта. Уни идрок этиш ва қайта ишлаш учун нафақат вақт, балки талабалар 
томонидан эгалламаган барча муайян кўникмалар ҳам талаб этилади. 
Уларнинг аксарияти таҳлил, умумлаштирищ, мантиқий кетма-кетликни 
қуриш билан боғлиқ муайян қийинчиликларга дуч келади. Бу бизни янги 
йўллар, методлар ва усулларни излашга ундайди, бу эса талабаларга ахборот 
билан ишлашни, структурани, ўзгартиришни ва осон есда қоладиган шаклда 
тақдим этишни ўрганишга ёрдам беради. 
Мамлакатимизда 
узлуксиз 
таълим 
тизимида 
яримўтказгичлар 
физикасининг асосларини ривожлантириш бўйича М.Баходирхонов, 
С.Зайнобиддинов, Қ.Исмайлов, А.Камалов ва бошқалар изланишлар олиб 
боришган. 
Физика фанини ўқитиш муаммолари бўйича кўплаб илмий-тадқиқот 
ишлари олиб борилган бўлса-да, яримўтказгичлар физикасини ўқитишда 

---

Fotoenergetikada nanostrukturali yarimo‘tkazgich materiallar

II xalqaro ilmiy anjumani 
 
19-20 noyabr 2021 yil 
544 
таълим олувчиларнинг яримўтказгичлардаги ҳодиса ва тушунчалар ҳақидаги 
тасаввурларни ривожлантиришга алоҳида эътибор қаратилмаган. 
Ахборотни тизимлаштириш усулларидан бири «lapbook» яратиш 
усулидир. «Lapbook»ни биринчи марта америкаликлар яратишган. «Lapbook» 
инглиз тилида «тиззангиздаги китоб» (lap - тизза, book - китоб) деган 
маънони англатади. «Lapbook» тематик папка сифатидаги йиғма китоб. Бу 
ҳар қандай мавзу бўйича ҳар қандай шаклда ишлатилади, кичик матнлар, 
диаграммалар ва графикалар шаклида маълумотларни ўз ичига олган 
чўнтаклари, эшиклар, деразалар, ёрлиқлари ва кўчар буюмлар бўйича 
интерфаол папка. Бундай папкада маълум бир мавзу бўйича материал 
тўпланади, бу эса талабага билимларни тизимлаштиришга ёрдам беради; 
ўрганилаётган мавзу бўйича маълумотларни ўз истаги бўйича ташкил этади; 
ўтилган материални яхшироқ тушуниш ва эсда сақлаш ҳамда такрорлаш. 
Бундай китобда берилган мавзу бўйича билимларни ўрганиш ва 
мустаҳкамлаш учун зарур тизимлаштирилган материални ўз ичига олган 
кўплаб чўнтаклар ва конвертлар мавжуд. 
"Lapbook" яратиш лойиҳа фаолиятининг турларидан бири бўлиб, у 
қуйидаги иш босқичларини ўз ичига олади: 
1. Мавзуни танлаш. Мавзулар кенг (яримўтказгичлардаги ток) ва тор 
(диод, транзистор) бўлиши мумкин. 
2. Режа ёзиш. «Lapbook» - бу қўлланма, шунинг учун мавзуни тўлиқ 
очиб бериш учун нима қилиш кераклиги ҳақида ўйлашингиз керак. Режа 5-7 
бандни ўз ичига олади. 
3. Макет яратиш. А4 форматда режанинг ҳар бир банди қандай тақдим 
этилиши чизилади. 
4. Тематик папка асосини яратиш. Тайёр «lapbook» нинг ҳажми бутун 
дунёда стандарт бўлган - А4 папкасида йиғма шаклда ва А3 очиқ шаклда 
бўлади. Қалинг А3 қоғоз ёки иккита А4 варақни олиб, уларни 
бирлаштиришимиз мумкин. 
5. «Lapbook»ни ихтиро қилинган нарсаларнинг турли элементлари билан 
тўлдириш: чўнтаклар, дафтарлар, мини-китоблар, гармошка китоблар, 
айланувчи айланалар, турли шаклдаги конвертлар, карточкалар ва 
бошқаларга жойлаштирилади. 
«Lapbook»ни яратиш ишлари Давлат таълим стандартининг қуйидаги 
талабларига жавоб беради: 
- асосий ва қўшимча ахборот манбаларидан фойдаланган ҳолда 
ўрганилаётган мавзу бўйича мустақил равишда маълумотларни тўплаш ва 
тузиш қобилиятини ривожлантиради; 
- материални исталган вақтда такрорлаш имконини беради; 
- лойиҳа маҳсулотини тақдим этиш шаклидир; 
- талабаларнинг индивидуал қобилиятларини ҳисобга олишга имкон 
яратади; 

---