Fotoenergetikada nanostrukturali yarimo‘tkazgich materiallar II xalqaro ilmiy anjumani

Fotoenergetikada nanostrukturali yarimo‘tkazgich materiallar

II xalqaro ilmiy anjumani 
 
19-20 noyabr 2021 yil 
537 
ЯРИМЎТКАЗГИЧЛАР ФИЗИКАСИНИ ЎҚИТИШДА
ТЕСТ ВА МАСАЛАЛАРНИНГ АҲАМИЯТИ 
 
Р.А.Аметов, П.К.Нурниязов 
Aжиниёз номидаги Нукус давлат педагогика институти 
Кўпчилик 
педагогик 
манбалар 
таҳлили 
ва олимларимизнинг 
тадқиқотларида назоратнинг қуйидаги икки томонлама аҳамиятлилиги 
таъкидланган: биринчидан, назорат ўқитувчининг ва таълим муассасасининг 
фаолиятини текширишнинг маъмурий тартиби бўлиб, унинг натижалари 
асосида бошқарув қарорларини қабул қилиш учун хизмат қилса, иккинчидан, 
назорат ўқув материалининг ўзлаштирилганлик даражасини аниқлаш учун 
хизмат қилади. 
Ўқувчиларнинг ўзлаштириш даражасини кам вақт сарфлаб тезкор 
назорат қилиш ҳамда аниқлашда назоратнинг тест усули катта аҳамиятга эга. 
Педагогик мақсадлардаги тест синволари уч асосий ўзаро алоқадаги 
функцияларни бажаради: 
1. Ташхис функцияси – ўқувчининг билим, кўникма ва малакалари 
даражасини аниқлайди. Бу тест синовларининг асосий ва энг ошкор 
функциясидир. Объективлиги, ташхиснинг тезлиги ва кенглиги бўйича бу 
функциянинг бошқа барча педагогик назорат шаклларидан устунликлиги; 
2. Ўргатувчи функцияси – ўқув материалларини ўзлаштиришдаги 
фаолиятини асослашдан иборат. Тестнинг ўргатувчи функциясини ошириш 
учун қўшимча рағбатлантирувчи чоралар қўлланилиши мумкин. Масалан, 
мустақил тайёргарлик учун ўқитувчи томонидан саволларнинг тахминий 
рўйхатини тарқатиш, тест таркибида йўналтирувчи саволлар ва изоҳларнинг 
мавжудлиги; 
3. Тарбиявий функцияси – тест назоратининг даврийлиги ва 
муқаррарлигида вужудга келади. Бу ўқувчилар фаолиятини тартибга солади, 
ташкиллаштиради ва йўналтиради, билим соҳаларидаги муаммоларни 
аниқлаш ва бартараф этишда ёрдам беради, ўз қобилиятларини 
ривожлантириш учун интилишни шакллантиради [4. Б. 80]. 
Мақолада физика дарсларида талабаларнинг турли хил фаолияти ҳақида 
гап боради. Ўқитувчи нафақат дарсларни, балки аудиториядан ташқари 
ишларни 
ва 
индивидуал масалаларни 
ихчам 
тарзда ўтказишни 
режалаштиришда жорий назорат ва ўқув мавзуси мазмунини бир вақтнинг 
ўзида ўзлаштириш учун мўлжалланган тест шаклидаги топшириқлардан 
фойдаланиши мумкин. Тест синовларини оғзаки равишда бажариш, слайд 
орқали экранда намойиш этиш ёки топшириқ вариантлари кўринишида 
тарқатиш орқали амалга ошириши мумкин. Ёзма тест топшириқларини 
бажариш талабаларнинг тайёргарлик даражасига қараб 10-15 минут давом 
этади. Тест топшириқлари бажарилганнан сўнг, таълим вазифалари ва 
талабаларнинг шахсий қизиқишларини ошириш, шунингдек, муаммоли 

---