Iqtisod-moliya

Sog‘lom turmush tarzini shakllantirish
Sog‘lom turmush tarzini targ‘ib qilish har xil yo‘nalishlarda 
olib borilishi lozim. Bu bir tomondan, o‘quvchilar va 
kattalarga sog‘lom turmushga oid malum bir tibbiyot va 
gigiyenik bilimlarni berishga, ularga sog‘lom turmush tarzini 
organizm rivojiga qanday ta’sir etishi haqidagi tasavvurlarning 
uyg‘onishiga qaratilgan bo‘lsa, ikkinchi tomondan, ta’lim-
tarbiyada gigiyenik qoidalarga amal qilishga, o‘zini va yon 
atrofdagilar sog‘lig‘ini asrashni kun da lik odatga aylantirish 
ko‘nikmalarini shakl lantirishga bog‘Iiqdir. Bu borada sog‘lom 

---

34
turmush tarzi ommaviy axborot vositalarida, barcha tarbiya 
o‘choqlari bilan hamjihatlikda litsey, kollejlarda keng targ‘ib 
qilinmog‘i zarur. Oliy ta’lim miqyosida, Oliy va o‘rta maxsus 
ta’lim vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi, Ijtimoiy ta’minot 
va mehnat vazirligi, Respublika “Oila” ilmiy-amaliy markazi, 
shuningdek, “Sog‘lom avlod uchun”, “Kamolot” yoshlar ijtimoiy 
harakati, “Iste’dod”, “Mehr nuri”, “Ulug‘bek”, “Nuroniy”, 
“Oydin Hayot” kabi ko‘plab nodavlat tashkilotlarining mahalla 
bilan yaqindan o‘zaro hamkorligi bo‘lmog‘i lozim.
Sog‘lom turmush tarzi - inson turmush sharoitlarini faol 
o‘zlashtirish usuli bo‘lib, kun tartibiga rioya qilish, faol harakat 
asosida organizmni chiniqtirish, sport bilan shug‘ullanish, to‘la 
va sifatli ovqatlanish, ovqatlanishning gigiyenik qoidalariga 
rioya qilish, muloqot va ekologik madaniyatga erishish, 
umuminsoniy va milliy qadriyatlar asosida ma’naviy tarbiya 
olish, zararli odatlardan o‘zini tuta bilish demakdir.
Sog‘lom turmush tarzini shakllantirish predmetining 
maqsadi va vazifalari:
- shaxs hayoti va salomatligiga salbiy ta’sir ko‘rsatuvchi 
omillarni bartaraf etish borasidagi nazariy bilim va amaliy 
ko‘nikmalami o‘zlashtirishga erishish;
- kun tartibiga qat’iy amal qilish;
- muntazam ravishda chiniqib borish, faol jismoniy harakatni 
tashkil etish hamda sport bilan doimiy shug‘ullanishga erishish;
- to‘g‘ri ovqatlanish qoidalarining mohiyati va ahamiyati 
to‘g‘risidagi ma’lumotlarni puxta o‘zlashtirish va ulardan amaliy 
faoliyatda foydalanish;
- shaxsiy salomatlikni saqlashga nisbatan mas’uliyatni qaror 
toptirish;
- atrof-muhitni muhofaza qilish, ekologik madaniyat 
qoidalariga ega bo‘lish;
- turli xildagi jarohatlanish va baxtsiz hodisalarning oldini 
olish layoqatiga ega bo‘lish;

---

35
-  salbiy  odatlarni  o‘zlashtirish  (tamaki  mahsulotlarini 
chekish, narkotik moddalar va spirtli ichirnliklami iste’mol 
qilish)ning rag‘bati yuzaga kelmasligini ta’minlash;
- jins sifatida to‘g‘ri tarbiyalanish, shaxsiy gigiyena 
qoidalaridan xabardor bo‘lish va ularga og‘ishmay amal qilish;
- o‘zida yuksak axloqiy sifatlar, kuchli va mustahkam irodani 
hosil qilishga erishish, shuningdek, psixogigiyena talablariga 
amal qilish;
- hayotning umumiy falsafasi - turmush muammolariga 
qarshi kurasha olish, milliy istiqlol g‘oyasi va mafkura 
tamoyillariga zid bo‘lgan aqidalarga qarshi immunitetni hosil 
qilish yo‘lida nazariy va amaliy faoliyatni tashkil etish va 
hokazolar (A.Isimova, 2004) dan iboratdir.