1. Fiziologiya va tibbiyot fanining predmeti

20.
 
Mushaklarning fizik va fiziologik xossalari. 
Umurtqali hayvonlarda va odamlarda uch xil muskullar bo'ladi: skeletning yo'l-yo'l muskullari, 
yurakning yo'l-yo'l muskullari - miyokard va silliq mushaklar, ichi bo'sh ichki organlar va qon 
tomirlari devorlarini hosil qiladi. 
Skelet mushaklarining fizik xossalari.
1. Cho'zilish - muskulning kuchlanish kuchi ta'sirida uzunligini o'zgartirish qobiliyati. 
2. Elastiklik – muskulning cho’zilish yoki deformatsiya qiluvchi kuch to’xtagandan so’ng 
o’zining dastlabki uzunligini olish qobiliyati. Tirik mushak kichik, ammo mukammal 
elastiklikka ega: hatto kichik kuch ham mushakning nisbatan katta cho'zilishiga olib kelishi 
mumkin va uning dastlabki o'lchamlariga qaytishi to'liq bo'ladi. Bu xususiyatlar skelet 
mushaklarining normal ishlashi uchun juda muhimdir. 
3. Mushaklar kuchi. Bu mushak ko'tarishga qodir bo'lgan maksimal yuk bilan belgilanadi. Turli 
mushaklarning kuchlarini solishtirish uchun ularning o'ziga xos kuchi aniqlanadi - mushak 
ko'tara oladigan maksimal yuk uning fiziologik kesimining kvadrat santimetrlari soniga 
bo'linadi. 

---

16 
+4. Mushaklarning ish qilish qobiliyati. Mushakning ishi ko'tarilgan yuk qiymatining ko'tarilish 
balandligi bo'yicha mahsuloti bilan aniqlanadi. Mushakning ishi yukning ortishi bilan asta-
sekin o'sib boradi, lekin ma'lum bir chegaragacha, undan keyin yukning ko'tarilishi ishning 
pasayishiga olib keladi, chunki yukning balandligi kamayadi. Binobarin, maksimal mushak ishi 
o'rtacha yuklarda (o'rtacha yuklar qonuni) amalga oshiriladi. 
Skelet mushaklarining fiziologik xususiyatlari:
Qo'zg'aluvchanlik
. Nerv to'qimalarining qo'zg'aluvchanligidan pastroq. Qo'zg'alish mushak 
tolasi bo'ylab tarqaladi. 
O'tkazuvchanlik
. Asab to'qimalarining kamroq o'tkazuvchanligi.