“Tálim sistemasında elektron tálim ortalıǵında islewdegi mashqalalar hám sheshimler”

 
 
 
TARIX FANIN O’QITISHDA INNOVATSION TEXNOLOGIYALARNING ROLI 
 
Baymuratov Kewnimjay Qurbanbaevich-To’rtko’l tumani 47-sonli umumiy o‘rta ta’lim 
maktabining tarix fani o‘qituvchisi 
Respublikamiz ijtimoiy hayotiga shiddatli tezlikda axborotlar oqimi kirib kelmoqda va 
keng ko‘lamni qamrab olmoqda. Axborotlarni tezkor sur’atda qabul qilib olish, ularni tahlil 
etish, qayta ishlash, nazariy jihatdan umumlashtirish, xulosalash hamda talabaga yetkazib 
berishni yo‘lga qo‘yish ta’lim tizimi oldida turgan dolzarb muammolardan biri hisoblanadi. 
Ta’lim-tarbiya jarayoniga pedagogik texnologiyani tatbiq etish yuqorida qayd etilgan dolzarb 
muammoni ijobiy hal etishga xizmat qiladi. Mohiyatiga ko‘ra innovatsiyalar munosabat yoki 
jarayonga yangilik kiritishning dinamik tizimi sanaladi. Bu masalani bugungi kunda 
qanchalik dolzarb ekanligini Prezidentimiz Sh.M.Mirziyoyevning quyidagi fikrlari ham 
tasdiqlamoqda: “Bugungi tez o‘zgarayotgan dunyo insoniyat oldida, yoshlar oldida yangi-
yangi, buyuk imkoniyatlar ochmoqda”[1] . Ta’lim-tarbiya jarayonida o‘quvchilarni mustaqil 
fikrlashga o‘rgatish asosiy o‘ringa ko‘tarilishi zamon talabidir. Bolaning butun hayot 
davomida, ta’limning barcha bosqichlarida mustaqil fikr yurita olishi asosiy talab bo‘lib 
qolishi kerak. 
Zamonaviy ta’limga xos muhim jihatlardan biri – pedagog faoliyatining innovatsion 
xarakter kasb etishiga erishish sanaladi.V.A.Slastenin innovatsiyani yangilik yaratish, keng 
yoyish va foydalanishga qaratilgan maqsadga muvofiq, yo‘naltirilgan jarayoni majmui deb 
biladi[2]. Muallifning fikriga ko‘ra har qanday innovatsiya yangi vositalar yordamida ijtimoiy 
sub’ektlarning ehtiyojini qondirish va intilishlarini rag‘batlantirish maqsadini ko‘zlaydi. 
Tarix o’qitish jarayonida boshqa ijtimoiy fanlar bilan o'zaro bog'liqligidan kelib chiqib 
materiallar tayyorlash, masalan geografiya, fuqarolik bilimlari, diniy madaniyat va 
axloqshunoslik fanlaridagi ma’lumotlardan foydalanish o’quvchilarga nafaqat mavzularni 
yaxshiroq o'rganishga yordam beradi, balki umuman ijtimoiy voqeliklarni idrok etish va real 
hayotni tushunish imkoniyatini beradi. 
Dars jarayonida tarixiy materiallar va manbalardan (tarixiy hujjatlar, tarixiy ashyolar, 
rasmlar, xaritalar) foydalanish juda muhim va foydalidir. Bundan tashqari, tarix darslarida 
axborot-kommunikatsiya texnologiyalari va internetdan foydalanish o'quvchilarning aqliy 
rivojlanishiga hissa qo'shibgina qolmay, ularning tarixiy tafakkur va o'rganish darajalarini 
oshiradi. Hozirgi kunda ta’lim jarayonida interfaol uslublar (innovatsion pedagogik va 
axborot texnologiyalari)dan foydalanib, ta’limning samaradorligini ko'tarishga bo'lgan 
qiziqish, e’tibor kundan-kunga kuchayishi tabiiy. Zamonaviy texnologiyalar qo'llanilgan 

---

Qaraqalpaqstan 
Respublikası xalıq bılımlendiriw xızmetkerlerin 
qayta tayarlaw hám olardıń qánigeligin arttırıw aymaqlıq orayı
167