Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик иқтисодиёт

Ёнғинга қарши тадбирлар ва техника хавфсизлиги. 
Ёнғинга қарши тадбирлар ва техника хавфсизлигининг асосий 
қоидалари қўйидагилардан иборат: 
- нефтъ йиғувчи сепарацион қурилмалар, газ тарқатувчи буткалар, нефтъ 
йиғувчи пунктлар, нефтъ насос станциялар жойлашган қудуқ олди 
майдонларини тоза тутиш; 
- ҳар бир объект ўзининг комплект ўт ўчириш воситасига эга бўлиши 
(қуруқ қумли яшик, бел курак, ўт ўчиргич ва бошқалар); 
- сигарет чекишни фақат махсус белгиланган жойларда амалга ошириш; 
- пайвандлаш ишларини фақат раҳбарлар назорати остида ўтказиш; 
- босим таъсиридаги идишларни ва таркибида ёнишга хавфли моддалар 
бўлган идишларни пайвандлаш ишларини ман этиш; ёнувчи, мойлаш ва бошқа 
портлашга хавфли бўлган идишларни пайвандлаш ишларини бажариш учун 
фақат улар тўлиқ тозалангандан кейингина руҳсат этиш; нефтни ҳайдаш учун 
резервуар ва аппаратларга ўрнатилган электропровод ва электр аслаҳалар, 
датчик ва иш бажарувчи механизмлар ва ёритиш аппаратларни портлашга 
қарши воситалар билан жиҳозлаш, ҳамда нефтъ ва газ парлари йиғилиши 
мумкин бўлган жойларда фақат аккумулятор фонарлари билан ишлаш; 
- ички ёниш двигателли кўчма агрегатлар билан ишлашда газ чиқариш 
қувурларни учқун ўчиргичлар билан таъминлаш; 
- электр узатиш объектларида агрегат, машина ва ҳар хил асбоб-
ускуналарни ўрнатиш, ҳамда машиналарга ортиш ва тушириш ишларини ман 
қилиш; 
- одамлар тушиб кетмаслиги учун омборлар, кудуқлар, чуқурликларни 
чегаралаш, қудуқ ва чуқурликларни қопқоқ билан ёпиш; 
- нефтъ ва газ қудуқларида (колодец) таъмирлаш ишларини олиб 
борганда қўйидаги талаблар бажарилади: 
1) ишлашдан олдин қудуқ шамоллатилиши керак; 
2) қудуқда ишловчи ишчилар шлангали противогаз ва сақлагич белбоғи 
билан таъминланиши шарт; 
3) кудуқ олдида камида икки киши ҳизмат қилади. Улардан бири қўлида 
сигнал арқонининг оҳирини ушлаб, қудуқда ишлаётган одамнинг иш 

---

жараёнини кузатади, иккинчи эса противогаз шлангасининг тўғри ҳолатда 
туришини ва тоза ҳаво кириб туришини таъминлайди; 
4) қудуқда ишлаётган одам ҳар 10-15 минутда алмаштирилиб турилади. 
- баландлиги 0,75 м гача бўлган объектларда ишлайдиган одамларнинг 
кўтарилиши учун поғонали зина, баландлиги 0,75 м дан ошганда эса нарвон 
ташқил қилинади. 
- ўчирилган аппаратларга «ишга тушириш» мумкин эмас деган 
плакатлар ёпиштирилиб қўйилади.