Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик иқтисодиёт

Грифонларни огоҳлантириш ва бартараф этиш усуллари. 
Грифонлар ва қувурлар бирикмаси аро ходисаларни огоҳлантириш ва 
бартараф қилиш учун қўйидаги тадбирлар амалга оширилади: 
Ер юзига қатлам суюқлиги ёриб ўтиши мумкин бўлган қатламларни 
ёпиш учун кондукторни тушириш; цемент эритмасини қудуқ оғзигача кўтариб, 
уни цементлаш сифатини таъминлаш; цементни олдинги қувурлар бирикмаси 
башмакигача кўтариб, оралиқ ва ишлатиш қувурлар бирикмаси билан кудуқни 
сифатли 
мустаҳкамлашни 
таъминлаш; 
дарзликлар 
билан 
бузилган 
қатламларнинг босимини пасайтириш; қўшни қудуқ орқали газли қатламлардан 
намуна олишни кўпайтириш; ҳамма катта босимли ва ютувчи қатламларни 
чегаралаш; ҳамма мустаҳкамловчи қувурлар бирикмасининг герметиклигини 
таъминлаш ва бошқалар. 
Грифонлар ва қувурлар бирикмаси аро ходисалар оғир оқибатларга 
олиб келиши мумкин. Грифонларни баратараф қилишга кўп вақт ва воситалар 
сарфланади. Айрим ҳолларда грифонларни бартараф қилишда қудуқлар ишдан 
чиқиши мумкин. Бурғилаш жараёнида ва қудуқларни намуналашда ҳамма 
хавфсизлик талабларига амал қилинса, бу асоратларнинг олди олинади. 
Назорат саволлар: 
1.
Қатламлардан нефтъ, газ ва сувларнинг келиш сабабларини айтиб беринг. 
2.
Нефтъ, газ ва сувлар келишининг қандай белгиларини биласиз? 
3.
Нефтъ, газ ва сувлар келиши қандай огоҳлантирилади? 
4.
Нефтъ, газ ва сувлар келиши қандай бартараф қилинади? 
5.
Грифон нима, у қандай бартараф қилинади? 

---

16-Маъруза. Очиқ фавворалар. 
Режа:
16.1. Очиқ фаввораларнинг ҳосил бўлиш сабаблари. 
16.2. Нефтъ ва газ отилиб чиқишининг фавворага ўтиш сабаблари. 
16.3. Очиқ фаввораларни бартараф қилиш. 
16.4. Фаввораларни бекитиш усулларини танлаш. 
16.5. Очиқ фаввораларни ўз-ўзидан тўхтатиш. 
16.6. Ёнғинга қарши тадбирлар ва техника хавфсизлиги. 
16.7. Очиқ фаввораларни ўчириш усуллари. 
16.8. Ёнғинни сув оқими билан ўчириш.