Foydali qazilmalarni boyitish jarayonlari

tayyorlash, boyitish 
va
 yordamchi
jarayonlarga bo‘lish mumkin.
Tayyorlash jarayonlariga maydalash, yanchish, elash hamda 
klassifikatsiya jarayonlari kiradi va ularda mineral zarrachalarning yuzasi 
ochiladi, foydali qazilmani boyitish muvaffaqiyatli o‘tishi uchun lozim 
bo‘lgan yiriklikdagi sinflarga ajratiladi. 
Boyitish jarayonlariga foydali qazilmani boyitma va chiqindiga 
ajratishga imkon beruvchi minerallarni ajratish jarayonlari kiradi. 
Yordamchi jarayonlarga boyitmani suvsizlantirish va chiqindilarni 
maxsus maydonga to‘plash jarayonlari kirib, ularda boyitmaning namligi 
belgilangan chegaragacha kamaytiriladi, fabrika oqava suvlarini tabiiy suv 
havzalariga tashlashda yoki fabrikada qaytadan ishlatishdan oldin 
tozalanadi.
 
Foydali qazilmalarni bоyitish sхеmаlаrining turlаri vа ulаrni 
tuzilishi. 
Boyitish fabrikasida foydali qazilma uchraydigan jarayonlarning 
ketma-ketligi 
boyitishning texnologik
sxemalari
ni tashkil qiladi. Odatda 
sxemada dastlabki va boyitish mahsulotlarining sifati va miqdoriga doir 
ma’lumotlar, shuningdek alohida jarayonlardagi qayta ishlash tartibi 
keltiriladi.
5-rаsm. 
Yanchish texnologiyasining uskunalar zаnjiri sхеmаsi. 

---

17 
Bunday sxemalar 
sifat-miqdor sxemalari
deyiladi. Alohida 
jarayonlarga va mahsulotlarga qo‘shiladigan, va alohida jarayon va 
mahsulotlardagi suvning miqdoriga doir ma’lumotlarni o‘z ichiga olgan 
sxema 
suv sarfi (shlam) sxemasi
deyiladi [1]. Texnologik sxemadan 
tashqari 
uskunalar zanjiri sxemasi 
ham tuziladi, unda foydali qazilma va 
boyitish mahsulotlarining uskunalar bo‘ylab harakatlanish yo‘nalishi 
grafik tarzda ifodalanadi. Sxemada uskunalarning turi, o‘lchami va soni 
ko‘rsatiladi. Misol tariqasida 4-rasmda texnologik sxema, 5-rasmda esa 
flotatsiya boyitish fabrikasining uskunalar zanjir sxemasi keltirilgan [2].