O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi namangan davlat universiteti



Download 2,16 Mb.
Pdf ko'rish
bet111/132
Sana13.06.2022
Hajmi2,16 Mb.
#665105
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   132
Bog'liq
3.УУМ Узбекистон фойдали усимликлари

xashaki lavlagi
ildizmevalilar orasida eng 
ko’p ekiladiganidir. Bir kg ildizmevaning tarkibida 9 g oqsil va 0,12 g ozuqa birligi 
bo’ladi va bir kg bargida 7 g oqsil va 0,09 ozuqa birligi mavjud. Birinchi yili 50 
tagacha barg rivojlanadi, hosilning 20-30% ini tashkil qiladi, ikkinchi yili gul va 
meva rivojlanadi. Birinchi yilining o’suv davri 3 ta davrga bo’linadi: birinchi davrda 
vegetativ organlar rivojlanadi - bu bir oy davom etadi, ikkinchi davrda ildizmeva 
shakllanadi va rivojlanadi, sutkalik o’sishi 20-30 g bo’ladi. Bu 1,5-2 oy davom etadi. 
Uchinchi davrida ildizmeva o’sishdan to’xtaydi tarkibida quruq modda miqdori 
ko’payadi, qand miqdori ko’payib boradi - bu bir oy davom etadi. Urug’ 2-5°C una 
boshlaydi, maysa 4-5°C sovuqga chidaydi. Muqobil harorat 18-20°C. Namsevar, 
yorug’sevar, uzun kun o’simligi. 1t ildizmeva va barg hosil qilish uchun sarflanadi: 
azot 2,5-3 kg, fosfor 1 kg, kaliy 5 kg. Yer tanlaydigan ekin, unumdor, yumshoq 
yerlarga ‘H - 6,2 - 7,5. 
O’g’itlash meyori 30-40 t go’ng, 30-45 kg dan azot, fosfor, kaliy. Ekish bilan 
bir vaqtda 8-10 kg azot, 15-20 kg fosfor va 10-12 kg kaliy sarflanadi.
O’zbekistonda mart oyida ekiladi, keng qatorlab, qator orasi 45-60 sm, ekish 
meyori 16-20 kg\ga, ekish chuqurligi 3-4 sm. Qatqaloqga qarshi borona yurgiziladi, 
qator orasi 2-3 marta kultivasiya qilinadi, yagona qilib gektariga 80 ming tup 
o’simlik qoldiriladi. 3-6 martagacha sug’oriladi, bargi sarg’ayganda hosil yig’iladi. 
Ildizmeva maxsus tayyorlangan joylarda saqlanadi. 
Xashaki sabzi
- muhim, yuqori to’yimli ildizmevali o’simlik. Ildizmevaning 
tarkibida 13% quruq modda va 9,1% karbon suvlari bo’ladi. 1kg ildizmevaning 
tarkibida 7 g oqsil, 0,14 ozuqa birligi, 0,6 g kalsiy va 0,5 g fosfor va 40-250 mg 
karotin bo’ladi. 1 kg bargining tarkibida 23 g oqsil va 0,17 ozuqa birligi mavjud. 
Qurg’oqchilikka chidamli, namni maysalanish davrida ko’proq talab qiladi. 
Urug’i 3-4°C unib chiqadi, maysasi 6-8°C chidaydi. Muqobil harorat 18-20°C. 
Yorug’sevar uzun kun o’simligi. Bir tonna ildizmeva hosil qilish uchun 3,5 kg azot, 
1,5 kg fosfor va 7 kg kaliy sarflanadi. Sabzi unumdor tuproqlarni talab qiladi. 
Xashaki sabzi kuzgi don, don-dukkakli, kartoshka va karamdan bo’shagan 
yerlarga ekiladi. O’g’itlash meyori 20-40 t\ga go’ng, 45-60 kg azot, 30-45 kg fosfor 
va 60-90 kg kaliy solinadi. Erta bahorda ekiladi, ekish tizimi 45x15, 50x50x20, ekish 
meyori 5-6 kg\ga, ekish chuqurligi 5-6 sm bo’ladi. Ekilgandan keyin qatqaloqqa 
qarshi borona qilinadi. Begona o’tlarga qarshi ‘rometrin -1,5 kg, ‘ro’azin -2,5 kg, 
maysalanishdan oldin yoki 2 – 3 ta barg rivojlanganda ishlatiladi. Mexanizatsiya 


160 
yordamida yagona qilinib gektaridan 250-350 ming tup o’simlik qoldiriladi. Bargi 
sarg’ayganda ildizmeva SNU-3M mashina yordamida kovlab olinadi va maxsus 
tayyorlangan joylarda saqlanadi.

Download 2,16 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   132




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish