5 mavzu. Terminlarning yasalishi reja: Til va terminologiya

II.Mashqlar bilan ishlash. 
1-mashq. Berilgan matnda tovush tushishi va ortishi hodisasini toping va ostiga chizing.
Mening singlim bu yil universitetni tamomladi. Bundan barcha hursand.

---

Unga shu munosabat bilan kitob sovg’a qildim. U anchayin ulg’ayganini sezdim
va mamnun bo’ldim.
Topshiriq.
Maqollarni o'qing. So'z yasovchi qo'shimchalar yorda-mida yasalgan so'zlarni aniqlab, ularni 
izohlang. 
Daraxt ildizi bilan kuchli, inson-do'stlari bilan. Qalbaki do'st ochiq dushmandan yomon. 
Yoidoshini tashlagan yo'lda qolur. Yiqilganda bo'lmasa tirak, vafosiz do'st nimaga kerak? 
Rejasiz ish-qolipsiz g'isht. Hushyorlrk-mustahkam qo'rg'on. Ezgulikning cheki yo'q. Bahorgi 
harakat-kuzgi barakat. Go'zallik ilm-u ma'rifatda. Mard maydonda bilinadi, nomard-ishda. 
Do'stlik barcha boylikdan afzal. Qo'rqoqda uyat bo'lmas. Aqlli o'zini ayblar, aqlsiz-do'stini. 
O'qigan o'qdan oshar, nodon turtkidan shoshar. Qo'yni qassob so'ysin, oshni oshpaz pishirsin. 
Nomard non ustida ham nolishini qo'ymas. Itni qopag'on qilgan egasi. Novvoyga non aziz, 
tegirmonchiga-un. Yer-don, dehqon-xazinabon. 
Topshiriq.
Kompozitsion usul bilan yasalgan so'zlarni namunadagidek ko'chirib yozing. 
Qo'shma otlar: oqqush... Qo'shma ravishlar: har yerda... Qo'shma sifatlar: sheryurak... Qo'shma 
fe'llar: borib kelmoq... 
bilaguzuk, olachipor, tamom bo'lmoq, shirinso'z, achchiqtosh, sakkizoyoq, 
bodomqovoq, 
oltingugurt
, tillaqo'ng'iz, e'lon qilmoq, kamunum, obod aylamoq, olib kelmoq, 
sarson etmoq, tumanlararo, biryo'la, umum-xalq, bir zumda, kinonigoh, sadarayhon, 
o'zibo'larchilik, tekintomoq, 
ikkiyoqlama
, ta'zim aylamoq, kinoyulduz, olibsotar, g'ayrat qilmoq, 
kirib chiqmoq, havorang, oshpichoq, kamsuv, biokimyo, umumshahar. 
Savol 
va topshiriqlar
 
1.
Tilning lug'at tarkibi qanday boyib boradi? 
2.
So'z yasalishi deganda nimani tushunasiz? 
3.
Temirchi, dutorchi, xizmatchi so'zlarini ma'noli qismlarga bo'lib, bu so'zlar uchun 
umumiy bo'lgan qismni toping va ma'nosini tushuntiring. 
4.
So'z yasashning qanday usullarini bilasiz? 
5.
Affiksatsiya usuli haqida so'zlang. 
6.
So'z yasash qolipi nima? 
7.
So'z yasash qolipi qanday aniqlanadi? 
Mustaqil ta’lim
O‘zbek leksikografiyasi. Bir tilli va ikki tilli lug`atlar bilan tanishish. O`zbek tilining izohli 
lug`atida berilgan sohaga oid so`zlar izohi bilan tanishish.