Maxsus qism jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar. Harbiy xizmatni o

Qo‘shimcha bevosita obyekt
– fuqarolarning shaxsiy 
yoki mulkiy huquqlari va manfaatlarini, shuningdek, davlat va jamoat 
manfaatlarini amalga oshirishni kafolatlovchi ijtimoiy munosabatlar. 
(«Kompyuter axboroti», «EHM», «EHM tizimi», «EHM tarmoqlari» 
tushunchalarining mazmuni haqida JK 278
1
-moddasi tahliliga qarang.) 
249 

---

Jinoyatning 
obyektiv tomoni
fuqarolarning huquqlariga yoki qonun 
bilan qo‘riqlanadigan manfaatlariga yoxud davlat yoki jamoat 
manfaatlariga ko‘p miqdorda zarar yoxud jiddiy ziyon yetkazilishiga sabab 
bo‘lgan kompyuter tizimida saqlanayotgan axborotni qonunga xilof 
ravishda o‘zgartirish, unga shikast yetkazish, uni o‘chirish, xuddi 
shuningdek, bila turib unga yolg’on axborotni kiritishdan iborat.
NOTA BENE ! 
Kompyuter axborotini
modifikatsiyalashtirish
– mazkur axborotni 
qayta ishlash, ya’ni kompyuter tizimida saqlanayotgan axborotga 
adaptatsiya hisoblanmagan har qanday o‘zgarishlarni kiritish. 
Ko‘rib chiqilayotgan modda bo‘yicha jinoiy javobgarlik kelib 
chiqishi uchun kompyuter axborotini modifikatsiyalashtirish, ya’ni 
kompyuter tizimida saqlanayotgan axborotni o‘zgartirish, unga shikast 
yetkazish, uni o‘chirish, xuddi shuningdek, bila turib unga yolg’on axbo-
rotni kiritish 
qonunga xilof ravishda
, ya’ni shaxs tomonidan qonunda 
belgilangan huquqsiz yoki bu axborotning mulkdori yoki qonuniy 
egasining ruxsatisiz amalga oshirilgan bo‘lishi lozim. Kompyuter 
axborotini qonuniy modifikatsiyalashtirish, tegishli ravishda, faqat bu 
axborotga qonuniy egalik qiluvchi shaxs tomonidan amalga oshirilishi 
mumkin. Jumladan, shaxs dasturlar va ma’lumotlar bazalarini qonuniy 
modifikatsiyalashtirishni: 
– ochiq-oydin xatolarni tuzatish; 
– dasturlar, ma’lumotlar bazalariga ular foydalanuvchining texnika 
vositalarida faoliyat ko‘rsatishi uchun tuzatishlar kiritish; 
– boshqa dasturlar bilan o‘zaro aloqa qilish qobiliyatiga erishish 
uchun dasturni qisman dekompilyatsiya qilish tarzida amalga oshirishi 
mumkin.
Har qanday holda amalga oshirilgan modifikatsiyalashtirishning qo-
nuniyligi to‘g’risidagi masala O‘zbekiston Respublikasining 2006 yil
20 iyuldagi «Mualliflik huquqi va turdosh huquqlar to‘g’risida»gi O‘RQ-
42-son Qonuni qoidalarini hisobga olib hal qilinishi lozim. 
250 

---