Maxsus qism jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar. Harbiy xizmatni o

4-§. Giyohvandlik vositalari yoki psixotrop 
moddalarni iste’mol qilishga jalb etish 
(JK 274-moddasi) 
Giyohvandlik vositalari, psixotrop yoki shaxsning aql-idrokiga ta’sir 
etuvchi boshqa moddalarni har qanday shaklda iste’mol qilishga jalb etish 
jamiyat uchun o‘ta xavflidir, chunki bunday harakatlar ushbu vositalar va 
moddalarni tarqatishning bir usuli hisoblanib, ko‘rsatilgan vositalar va 
moddalarni notibbiy maqsadlarda iste’mol qilishga ruju qo‘ygan shaxslar 
miqdorining ko‘payishiga, giyohvandlik vositalarining qonunga xilof 
muomalasi bilan bog’liq qilmishlarning o‘sishiga sabab bo‘ladi. 
Jinoyatning 
asosiy bevosita obyekti
giyohvandlik vositalari, 
psixotrop yoki shaxsning aql-idrokiga ta’sir etuvchi boshqa moddalar bilan 
muomalada bo‘lishning belgilangan tartibini ta’minlovchi ijtimoiy 
munosabatlar hisoblanadi. 
Qo‘shimcha obyekti
– jamoat xavfsizligi, 
aholining sog’lig’idir.
Ko‘rib chiqilayotgan jinoyatning 
predmeti
mavjud emas, chunki 
jinoyat obyekti bo‘lgan ijtimoiy munosabatlar doirasiga giyohvandlik 
vositalari, psixotrop yoki shaxsning aql-idrokiga ta’sir etuvchi boshqa 
moddalar kirmaydi. Giyohvandlik vositalari va qonunda ko‘rsatilgan 
boshqa moddalar jinoyatni sodir etish vositasi hisoblanadi, shaxs ulardan 
foydalanib muayyan natija – ularni iste’mol qilishga o‘zga shaxslarni jalb 
etish va shu tariqa ularni ushbu moddalarga qaram qilishga harakat etadi.
JK 274-moddasida
nazarda tutilgan jinoyatning 
obyektiv tomoni
giyohvandlik vositalari, psixotrop yoki shaxsning aql-idrokiga ta’sir 
etuvchi boshqa moddalarni har qanday shaklda iste’mol qilishga jalb 
etishda ifodalanadi. 
190 

---

Mazkur jinoyatning obyektiv tomoni jinoiy natija – o‘zga shaxsni 
giyohvandlik vositalari, psixotrop yoki shaxsning aql-idrokiga ta’sir 
etuvchi boshqa moddalarni har qanday shaklda iste’mol qilishga jalb 
etishga qaratilgan faol xulq-atvor (harakat) bilan tavsiflanadi.
Harakat 
undashda
, ya’ni subyektning o‘zga shaxsda ko‘rsatilgan 
vositalar yoki moddalarni iste’mol qilish maylini uyg’otishga qaratilgan 
har qanday qasddan qilingan harakatlar (unatish, taklif qilish, maslahat 
berish va sh.k.)da, shuningdek, ta’sir o‘tkazilayotgan shaxsni giyohvandlik 
vositalari yoki psixotrop moddalarni iste’mol qildirish maqsadida aldash, 
ruhiy yoki jismoniy zo‘rlik ishlatish, ozodligini cheklash va h.k.larda aks 
etadi. 
Undash shaxsni ushbu moddalarni iste’mol qilishga ishontirish va 
majburlashda ifodalanadi. Undashning ishontirish va majburlash shakli 
turli usul va harakatlar yig’indisi bo‘lib, jinoiy qilmish subyekti ularning 
yordamida o‘z niyati – o‘zga shaxsni giyohvandlik vositalari, psixotrop 
yoki shaxsning aql-idrokiga ta’sir etuvchi boshqa moddalarni iste’mol 
qilishga jalb etishni ro‘yobga chiqarishga harakat qiladi.