O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi

“Saxovat” keksalar va nogironlar uchun internat uylari
O‗zbekiston Respub-
likasida doimiy yashaydigan, O‗zbekiston Respublikasining Oila kodeksiga muvofiq 
ularni parvarish qilishi shart bo‗lgan qarindoshlari yoki boshqa shaxslar bo‗lmagan 
yolg‗iz keksalar hamda 18 yoshidan boshlab I va II guruhlar nogironlari (vasiylikka 
olinuvchilar) uchun davlat tibbiy-ijtimoiy muassasalari hisoblanadi. 
“Muruvvat” nogironlar uchun internat uylari
O‗zbekiston Respublikasida 
doimiy yashaydigan, ruhiyatida sezilarli yoki ancha sezilarli nuqsonlar bor bo‗lgan, 
18 yoshidan boshlab I va II guruhlar nogironlari (vasiylikka olinuvchilar) uchun 
davlat tibbiy-ijtimoiy muassasalari hisoblanadi. 
“Muruvvat” nogiron bolalar uchun internat uylari
O‗zbekiston Respublikasida 
doimiy yashaydigan, ruhiyatida sezilarli yoki ancha sezilarli nuqsonlar bor bo‗lgan, 4 
yoshdan 18 yoshgacha nogiron bolalar uchun davlat tibbiy-ijtimoiy muassasalari 
hisoblanadi. 
Keksalar va nogironlar, urush va mehnat faxriylari uchun sanatoriylar 
keksalar va nogironlar, urush va mehnat faxriylarini (dam oluvchilar) sog‗lomlash-
tirish va ularning dam olishi uchun mo‗ljallangan davlat davolash-profilaktika 
muassasalari hisoblanadi. 
Urush va mehnat faxriylari uchun respublika pansionati 
O‗zbekiston Respubli-
kasida doimiy yashaydigan I va II guruh nogironlari hisoblangan hamda O‗zbekiston 
Respublikasining Oila kodeksiga muvofiq ularni ta‘minlashga majbur bo‗lgan 
qarindoshlar yoki boshqa shaxslarga ega bo‗lmagan yolg‗iz urush va mehnat 
faxriylari (vasiylikka olinganlar) uchun davlat tibbiy-ijtimoiy muassasasi hisoblanadi. 
Yuqorida sanab o‗tilgan barcha turdagi ijtimoiy muassasalar faoliyati davlat 
byudjetidan ajratiladigan mablag‗lar, jismoniy va yuridik shaxslarning xayriya 
ehsonlari va qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa manbalardan belgilangan 
tartibda tegishli moliya organlarida tasdiqlangan va ro‗yxatdan o‗tkazilgan xarajatlar 
smetasi asosida moliyalashtiriladi. Byudjet va byudjetdan tashqari mablag‗larni 
sarflash qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladi.Muassasalarning shtatlar 
jadvallari O‗zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi bilan kelishgan holda Mehnat va 
aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi tomonidan tasdiqlanadigan namunaviy 
shtatlarga muvofiq tasdiqlanadi. 
Davlat byudjetidan moliyalashtiriladigan ijtimoiy ta‘minot xarajatlari tarkibiga 
yuqorida ko‗rib o‗tilgan xarajatlar va muassasalar bilan birgalikda, o‗zgalar parva-
rishiga muhtoj yolg‗iz fuqarolarga uyda xizmat ko‗rsatish xarajatlari ham kiradi.
O‗zgalar parvarishiga muhtoj yolg‗iz fuqarolarga uyda xizmat ko‗rsatish 
―Yolg‗iz qariyalar va mehnatga layoqatsiz fuqarolarga uyda ijtimoiy yordam ko‗rsa-
tish xizmati‖ tomonidan tashkil qilinadi. Ushbu xizmat tuman va shahar Bandlikka 
ko‗maklashish va aholini ijtimoiy muhofaza qilish markazlari tarkibiy tuzilmasi 
hisoblanadi va yolg‗iz fuqarolarga xizmat ko‗rsatuvchi ijtimoiy xodimlardan tashkil 
topadi. 
Ijtimoiy yordam ko„rsatish xizmatining asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: 
-
fuqarolarning o‗zini o‗zi boshqarish organlari va sog‗liqni saqlash 
muassasalari bilan birgalikda uyida o‗zgalar parvarishiga muhtoj, yolg‗iz fuqarolarni 

---

274 
aniqlash va hisobini yuritish; 
-
yolg‗iz fuqarolarga homiylik yordamlarini ko‗rsatish maqsadida ularning 
ilgari ishlagan mehnat jamoalari, jamoat birlashmalari va fuqarolarning o‗zini o‗zi 
boshqarish organlari bilan aloqalarini olib borish; 
-
yolg‗iz fuqarolarni internat-uylariga joylashtirish uchun ko‗maklashish. 
Tuman yoki shahar bo‗yicha uyda ijtimoiy yordam ko‗rsatish xizmatida qayd 
etilgan yolg‗iz fuqarolarga ushbu bo‗linmaning ijtimoiy xodimlari tomonidan 
bevosita quyidagi ijtimoiy xizmatlar ko‗rsatiladi: 
-
zarur oziq-ovqat, sanoat mahsulotlari va dori-darmonlarni uyga yetkazib 
berish; 
-
uy-joy ashyolari va kiyim-kechaklarni yuvish, kimyoviy tozalashga topshi-
rish, ta‘mirlash va ularni yetkazib berish; 
-
zarur tibbiy yordam ko‗rsatish ishlarida, uy-joyni tozalashda, xonadon 
ichidagi santexnik jihozlarni ta‘mirlashda ko‗maklashish; 
-
qarindosh va do‗stlar bilan yozishmalar olib borish bilan bog‗liq iltimoslar 
va boshqa turdagi bir martalik topshiriqlarni bajarish. 
Tuman (shahar) Bandlikka ko‗maklashish va aholini ijtimoiy muhofaza qilish 
markazlari o‗zlarida ro‗yxatda turuvchi yolg‗iz fuqarolarga uyda ijtimoiy xizmat 
ko‗rsatish ishlari bo‗yicha har haftalik monitoring olib boradi va ijtimoiy 
xodimlarning xizmat ko‗rsatish faoliyatiga baho beradi. Shuningdek, Markazlar 
yolg‗iz fuqarolarga uyda ijtimoiy xizmat ko‗rsatish bo‗yicha har chorak yakunida 
tegishliligiga ko‗ra, Qoraqalpog‗iston Respublikasi mehnat va aholini ijtimoiy 
muhofaza qilish vazirligiga, viloyatlar va Toshkent shahar Mehnat va aholini ijtimoiy 
muhofaza qilish bosh boshqarmalariga, ular esa o‗z navbatida O‗zbekiston 
Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligiga ma‘lumot 
taqdim etib boradi. 
O‗zgalar parvarishiga muhtoj yolg‗iz fuqarolarga uyda ijtimoiy yordam ko‗rsa-
tish haqidagi Nizom
121
bilan Ijtimoiy yordam ko‗rsatish xizmati tomonidan xizmat 
ko‗rsatiladigan yolg‗iz fuqarolar toifalari belgilangan bo‗lib, unga ko‗ra, yolg‗iz 
fuqarolarning quyidagi toifalari uyda xizmat ko‗rsatish uchun qabul qilinadi: 
-
sog‗lig‗iga ko‗ra o‗zgalar parvarishiga muhtoj, farzandlari (jumladan 
farzandlikka olingan bolalar) va yaqin qarindoshlari bilan birga yashamaydigan 
pensiya yoshidagi (erkaklar 60 yosh va undan yuqori, ayollar 55 yosh va undan 
yuqori) shaxslar, I va IIguruh nogironlari, keksa yoki I va IIguruh nogironi bo‗lgan 
er-xotinlar; 
-
o‗zgalar parvarishiga muhtoj, voyaga etmagan yoxud I va IIguruh nogiron 
farzandlari bilan birga yashaydigan pensiya yoshidagi (erkaklar 60 yosh va undan 
yuqori, ayollar 55 yosh va undan yuqori) shaxslar, I va IIguruh nogironlari, keksa 
yoki I va IIguruh nogironi bo‗lgan er-xotinlar; 
-
o‗zgalar parvarishiga muhtoj, farzandlari jazo muddatini o‗tayotgan yoki 
uzoq muddatli davolanishda bo‗lgan (ruhiy, sil va boshqa kasalliklar) davri 
mobaynida pensiya yoshidagi (erkaklar 60 yosh va undan yuqori, ayollar 55 yosh va 

121
O‗zbekiston Respublikasi mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirining 2011 yil 1 iyuldagi 38-B-son 

buyrug‘iga ilova 

---

275 
undan yuqori) shaxslar, I va IIguruh nogironlari, keksa yoki I va IIguruh nogironi 
bo‗lgan er-xotinlar; 
-
farzandlari (jumladan farzandlikka olingan bolalar) va yaqin qarindoshlari 
hamda homiylari yoki vasiylari bo‗lmagan va qonunchilikka asosan bepul eng zarur 
mollarni olish imtiyozidan foydalanayotgan o‗zgalar parvarishiga muhtoj yolg‗iz 
pensionerlar. 
Ikkinchi jahon urushi qatnashchilari va nogironlari hamda ularga tenglashti-
rilgan shaxslar, halok bo‗lgan harbiy xizmatchilarning oila a‘zolari, front ortida 
xizmat qilgan shaxslar uyda ijtimoiy xizmat ko‗rsatishga birinchi navbatda qabul 
qilinadi. 
Yuqumli hamda ruhiy kasalliklarga chalingan shaxslar uyda ijtimoiy xizmat 
ko‗rsatish uchun qabul qilinmaydi. 
Yolg‗iz fuqarolarning shaxsiy ro‗yxatlari tuman (shahar) Bandlikka ko‗mak-
lashish va aholini ijtimoiy muhofaza qilish markazlari tomonidan fuqarolarning 
o‗zini-o‗zi boshqarish organlari ishtirokida aniqlanib, ro‗yxatga olinadi va tuman 
(shahar) hokimlari tomonidan tasdiqlanadi. 
Ijtimoiy yordam ko‗rsatish xizmati ijtimoiy xodimlari lavozimi ushbu bo‗lin-
maning shtat jadvalida: 
-
qishloq joylarida - 6-8 nafar yolg‗iz fuqaroga 1 ta lavozim; 
-
shahar joylarida - 8-10 nafar yolg‗iz fuqaroga 1 ta lavozim hisobida 
belgilanadi. 
Ijtimoiy 
xodimlarning 
shtatdagi 
soni 
ushbu 
me‘yorlarga muvofiq 
tuman(shahar)da ijtimoiy yordam ko‗rsatish xizmati tomonidan ro‗yxatga olingan va 
xizmat ko‗rsatiladigan yolg‗iz fuqarolar sonidan kelib chiqqan holda belgilanadi. 
Ijtimoiy xodimlar maxsus xo‗jalik sumkalari (bir yilga bitta sumka), xalat (bir 
yilga bitta xalat) hamda xonalarni tozalash uchun inventar bilan ta‘minlanadi. 
Ijtimoiy xodimlarning lavozim-maoshlari ijtimoiy ta‘minot xodimlari uchun 
o‗rnatilgan tartibda tasdiqlangan mehnatga haq to‗lash tarif setkasiga muvofiq belgi-
lanadi.Ijtimoiy xodimlarga yo‗l haqi uchun kompensatsiya to‗lovlari qonunchilikda 
belgilangan miqdorlarda joriy qilinadi. 
Ijtimoiy yordam ko‗rsatish xizmatining ta‘minot xarajatlari o‗rnatilgan tartibda 
tasdiqlangan xarajatlar smetasiga muvofiq Qoraqalpog‗iston Respublikasi va 
mahalliy byudjet mablag‗lari hisobidan ijtimoiy ta‘minotga ajratilgan mablag‗lar 
doirasida amalga oshiriladi.Smeta xarajatlarida ijtimoiy yordam ko‗rsatish xizmati 
faoliyatini amalga oshirish uchun ish haqi va unga tenglashtirilgan to‗lovlar, 
kantselyariya jihozlari va boshqa inventarlarga bo‗lgan ish beruvchilarning 
ajratmalari hamda o‗zgalar parvarishiga muhtoj yolg‗iz pensionerlar uchun 
qonunchilikda belgilangan tartibda va miqdorlarda eng zarur mollarni xarid qilish 
bilan bog‗liq xarajatlar ko‗zda tutiladi. 

---

276