Цитология эмбриология проф. Қ. Р. Тўхтаев таҳрири остида



Download 8,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet163/393
Sana12.06.2022
Hajmi8,88 Mb.
#659731
1   ...   159   160   161   162   163   164   165   166   ...   393
Bog'liq
2 5235723609527289419

 
Тараққиѐти.
Нерв системаси нерв найи ва ганглиоз пластинкадан 
тараққий этади. Нерв найининг краниал қисмидан бош мия ва сезги 
аъзолари, тана қисмидан ва ганглиоз пластинкадан эса орқа мия, орқа мия 
ва вегетатив нерв тугунлари ҳамда организмнинг хромаффин тўқимаси 
ривожланади.
Тараққиѐтнинг илк даврларида нерв найининг девори фақат бир 
қават призматик ҳужайралардан ташкил топган. Бу ҳужайраларнинг тез 
кўпайиши натижасида нерв найининг девори, айниқса унинг ѐн 
томонлари йўғонлашади, бўшлиғи эса тораяди, дорсал ва вентрал 
қисмлари ҳажми эса ошмайди, ўзининг эпендимал хусусиятини сақлаб 
қолади. Нерв найининг йўғонлашган ѐн деворлари бўйлама эгат орқали 
дорсал ѐки қанот ва вентрал ѐки асосий пластинкаларга бўлинади. Бу 
вақтда нерв найи деворида асосан 3 та қаватни тафовут қилиш мумкин 
бўлади: канал деворини қопловчи вентрикуляр ѐки эпендима қавати, 
ѐпқич ѐки мантия қавати, маргинал зона ѐки қирғоқ вуали. Ёпқич 
қаватидан кейинчалик марказий нерв системасининг кулранг моддаси, 
қирғоқ вуалидан эса оқ моддаси ривожланади. Олдинги устунларнинг 
нейробластларидан орқа мия олдинги шохларининг ҳаракатлантирувчи 
нейронлари дифференциал лашади. Уларнинг аксонлари орқа миядан 
чиқади ва унинг олдинги илдизларини ҳосил қилади. Орқа устунлар ва 


331 
оралиқ зонада оралиқ (ассоциатив) нейронларнинг турли ядролари 
ривожланади. Уларнинг аксонлари орқа миянинг оқ моддасига ўтади ва 
турли ўтказувчи йўлларнинг таркибига қўшилади. Орқа миянинг орқа 
шохларига орқа мия тугунлари сезувчи нейронларининг нейритлари орқа 
илдизчалар шаклида киради. 
Нерв найи бош (краниал) ва дум (каудал) тешикларга эга. Эмбрион 
тараққиѐтининг тўртинчи ҳафтасининг охирига бориб, олдин каудал ней-
ропоралар, сўнг аста-секин нерв найининг бош томонидаги тешик - 
краниал нейропора бекилиб кетади. Нерв найининг бош томонида 
қопсимон кенгайма мавжуд бўлиб, бу тузилма бирламчи мия куртаги 
ҳисобланади. Нерв найининг шу қисмида учта бирламчи мия пуфаклари: 

Download 8,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   159   160   161   162   163   164   165   166   ...   393




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish