Луғат. Тузувчилар: Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ

Диверсификация –
корхонанинг фаолият соҳалари ва 
ишлаб чиқарадиган маҳсулот турларининг кенгайиши.
 
Диверсификация
– (лотинчадан “diversus” - ҳар хил ва “facere” 
- қилмоқ, бажармоқ)
– 
ишлаб чиқаришнинг самарадорлигини 
ошириш, маҳсулот ва хизматларни сотиш бозорларини 
кенгайтириш мақсадида тармоқ ва корхоналар фаолият 
соҳаларини 
кенгайтириш, 
маҳсулот 
ва 
хизматлар 
ассортиментларини кўпайтириш. 
Диверсификация 
(лот.- 
ўзгариш, хилма-хил) - корхоналар ишлаб чиқарган 
маҳсулотлари турларининг кўпайиши ва фаолиятининг 
кенгайиши билан боғлиқ капитал концентрлашувининг шакли. 
Баъзи 
ҳолларда 
Диверсификация
ихтисослаштирилган 
фирмаларнинг (саноат, транспорт, қурилиш, молия ва ҳ.к.) 
бошқа тармоқларга кириб бориши ва кенгайишини билдиради. 
Диверсификация
натижасида кўп тармоқли саноат, аграр маж-
муалар вужудга келади. Бу мажмуалар турли - туман моллар 
ишлаб чиқаради, хизматлар бажаради. Шунингдек, илмий 
кузатишлар олиб боради ва тадқиқотлар ўтказади. 
Горизонтал 
диверсификаци я
- 
фирмада маҳсулот ишлаб чиқаришнинг 
олдиндан ишлаб чиқарилаётган маҳсулот турларига умуман 
ўхшаш бўлмаган хиллари ҳисобига кўпайиши. Мижозлар 
жалб этиш, уларнинг қизиқишини орттириш мақсадида янги 
турдаги маҳсулотлар ишлаб чиқарилади. К
онгломерат ди-
версификация
- фирмада ишлаб чиқарилаётган маҳсулот 

---

- 104 - 
турларини технологик жараён бўйича ҳам, моллар турлари 
бўйича ҳам, бозордаги турлари бўйича ҳам умумаи ўхшаш 
бўлмаган моллар билан тўлдириш. 
Диверсификация стратегияси – 
корхона фаолиятини 
мавжуд маҳсулотлар ва бозорлар турини кенгайтириш орқали 
ривожланиш стратегиясидир. Диверсификация стратегияси 
корхоналарнинг ишлаб чиқариш ва тижорат фаолиятини 
ривожлантиришнинг энг етакчи замонавий тенденциялардан 
бири ҳисобланиб, у орқали корхоналарни бозор шароитида 
вужудга 
келадиган 
турли 
қалтисликларга 
бўлган 
рақобатбардошлигини оширади. Диверсификация стратегияси 
– корхоналарда янги маҳсулотлар линияларини ишга 
тушириш, қўшма корхоналар тузиш, бошқа корхоналарни 
сотиб олиш ва бошқа турли услубларда амалга ошириши 
мумкин.