Ona tili darslik



Download 1,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/542
Sana22.05.2021
Hajmi1,88 Mb.
#65462
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   542
Bog'liq
ona tili

     O‘g‘uz  lahjasi  Janubiy  Xorazmdagi  (Urganch,  Xiva,  Xonqa,  Hazorasp, 
Qo‘shko‘pir, Shovot tumanlari) bir qancha shevalarni o‘z ichiga oladi. Belgilari: 
     1) unlilar qisqa va cho‘ziq aytiladi: at (hayvon), aad (ism). 
     2) t tovushi d, k esa g tarzida aytiladi: tog‘  - dog‘ , keldi - galdi.  
     3)  -ning  qo‘shimchasi  –ing  tarzida,  -ga  qo‘shimchasi  esa  -a,  -na    tarzida 
aytiladi:  yorimga – yorima,  alina (qo‘liga).      
      Hozirgi o‘zbek adabiy tili uchun qarluq lahjasiga kiradigan Farg‘ ona-Toshkent 
shevalari  asos  qilib  olingan.    Olimlarning  fikricha,  Toshkent  shevasi  fonetik 


 
 
11 
jihatdan,  Farg‘  ona  shevasi  morfologik  jihatdan  adabiy  tilga  asos  bo‘lgan. 
Umuman olganda,  adabiy til barcha shevalarga tayanadi. 
    Milliy til va adabiy til tushunchalari bir xil emas. Milliy til millatning maydonga 
kelishi bilan paydo bo‘lsa, adabiy til milliy tildan oldin, xalq tili mavjud bo‘lganda 
ham yuzaga keladi. 
 Milliy  tilning  ma’lum  qoidalarga  bo‘ysundirilgan,  muayyan  qolipga  solingan, 
olimlar, 
san’atkorlar, 
mutaxassislar 
tomonidan 
ishlov 
berilgan, 
doim 
silliqlashtirilib,  mukammallashtirilib  boriladigan  shakli  adabiy  til  deb  ataladi. 
Adabiy til shu tilda gaplashuvchilarning barchasi  uchun tushunarli bo‘lishi kerak. 
Umuman,        millatning  barcha  vakillari  uchun  tushunarli  bo‘lish  zarurati  adabiy 
tilning  yaratilishiga  sabab  bo‘lgan.  Milliy  o‘zbek  tilida  shevalarning  ko‘pligi 
adabiy  tilga  bo‘lgan  ehtiyojni  yuzaga  keltirgan.  Ayrim  tillarda  (misol  uchun,  fin 
tilida) shevalar kam bo‘lgani uchun adabiy tilga ehtiyoj yo‘q.  
      Rasmiy  hujjatlar,  badiiy  va  ilmiy  adabiyot,  vaqtli  matbuot  adabiy  tilda 
yaratiladi,  ommaviy  axborot  vositalari  adabiy  tilda  ish  ko‘radi.  Adabiy  tilning 

Download 1,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   542




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish