Эргашходжаева ш. Д

 
3.2. Янгилик киритишнинг муваффакияти таҳлили ва ишлаб 
чиқариш жараѐни 
 
Янги товарнинг иқтисодий таҳлили
уни ишлаб чиқиш, 
бозорга олиб чиқиш ва сотиш билан боғлиқ харажатлар, шунингдек, 
зарур оборотга эга бўлган янги товарни ишлаб чиқариш билан 
асосланувчи таваккалчилик ва фойдани баҳолаш билан боғлиқ. 
Бунинг учун 
зарарсизлик таҳлили услуби
қўлланиб, у савдодан 
тушувчи даромад ишлаб чиқариш харажатларига тенг бўлувчи ишлаб 
чиқарилаѐтган маҳсулотлар минимал ҳажмини тавсифловчи 
зарарсизлик нуқтасини белгилашга имкон яратади (3.3-расм). 
Зарарсизлик нуқтаси қуйидаги формула асосида аниқланади: 
Х
доим
 
З = ---------------- 
Н - Х
ўзг
 
бу ерда : 
Х
доим
— жами ишлаб чиқариш ҳажмига сарфланувчи доимий 
харажатлар;
Х
ўзг
— жами ўзгарувчан харажатлар; 
Н — янги товар бирлиги нархи. 
Бу муносабатлар шунингдек, белгиланган зарарсизлик нуқтасига 
эга бўлган ҳолда товарни сотишнинг минимал нархи ва максимал 
харажатлар суммасини аниқлашга имкон беради. 

---

46 
ойда
30
25
20
15
10
5
5
10
15
20
25
30
35
40
Умумий хараж атлар
Зарарсизлик ну=таси
Доимий хараж атлар
Ф ойда
З
И шлаб чи=ариш щаж ми,
мащсулот бирлиги
Хараж атлар тушуми,
млн сым
 
3.3-расм. Зарарсизликни таҳлил қилиш услубининг график 
ѐрдамида акс эттирилиши
Янги товарни сотиш маъқул келувчи фойда келтириши 
тўғрисидаги қарор қабул қилингач, 
янги товар модели ѐки