Geografik kartalarning eleentlari. Geografik globus

legenda 
 
hisoblanadi. Xarita 
mazmunini ochib beradigan barcha shartli belgilar va izohlar tizimiga 
legenda
 
deyiladi. Xaritani legendasi qo„llanilgan belgilarni tushuntirib (izohlab) berishni 
o„z ichiga olib, xaritaga olinayotgan ob‟ektni mantiqiy asosini aks ettiradi. 

---

Belgilarni ketma-ket joylashtirilishi, ularni o„zaro bir-biriga bo„ysinishi. shtrixli 
elementlar uchun ranglar gammasini to„g„ri tanlab olish xaritada tasvirlanayotgan 
hodisa yoki jarayon tasnifiga mantiqan bo„ysindirilgan bo„ladi. Topografik 
xaritalar uchun maxsus shartli belgilar jadvali tuzilgan. Ular standartlashtirilgan va 
barcha masshtabdagi topografik xaritalar uchun qo„llanilishi shart. Ko„pchilik 
mavzuli xaritalarda belgilar unifikatsiya qilinmagan, shuning uchun legendani 
odatda xarita varag„ini o„ziga joylashtiradilar. 
Hamma kartografik tasvir 
matematik asosda
quriladi. Xaritada uni 
elementlari bo„lib - 
kartografik proeksiya va u bilan bog‘liq koordinata to‘ri (yoki 
to‘rlari), masshtab va geodezik asos
hisoblanadi. 
Xaritani komponovkasi
ham 
uning matematik asos elementiga kiradi. 
Xaritada tasvirlanadigan hududni chegarasini aniqlash va uni xarita 
ramkalariga nisbatan joylashtirish, ramkani ichida va undan tashqarida (asosiy 
xarita bilan uni ramkasi orasidagi bo„sh qolgan joylarda) 
xaritani nomini, 
masshtabini, legendasini, har xil raqamli va matnli ma’lumotlarni, jadvallarni, 
grafiklarni, qo‘shimcha kesma xaritalarni
va boshqa shunga o„xshash 
ma‟lumotlarni maqsadga muvofiq joylashtirishga 
komponovka 
deyiladi. 
Xaritani o„qish va undan foydalanishni osonlashtirish maqsadida unda 
beriladigan turli xil kartometrik grafiklar, (masalan, topografik xaritada chiziqning 
nishabi va qiyalik burchagini aniqlash uchun, xaritaning janubiy ramkasi ostida 
beriladigan maxsus nomogramma), hududni qay darajada o„rganilganligini 
ko„rsatuvchi sxemalar, foydalanilgan materiallar (manbalar) shuningdek boshqa 
har xil zarur spravochnik ma‟lumotlar (xaritani nomi, nashr qilingan joyi va yili, 
nashriyot nomi va h.k.) xaritaning