Biotexnologiya fanidan o’quv-uslubiy majmua

Reaktivlar:
Dorivoro‘simlikmateriali (shaftolidanagining mag‘zi); 
Xloroform; 
Metanol. 
Ishni bajarish tartibi: 
 
1,0-1,5 gdorivoro‘simliklarmateriali (shaftolidanagining mag‘zi, bodomyoki 
yong‘oqningmag‘zi) 
tarozidatortibolinadivachinnixovonchadayaxshilabeziladi.
So‘ngra tarozida tortib , massasi aniq bo‘lgan paketlarga solinadi. Paketlar 

---

raqamlangan bo‘lishi kerak. O‘simlik materiali paket bilan birga tortiladi, undan
quruq paket massasini ayirib, namuna massasi aniqlanadi. Olingano‘simlik massasi
uning tarkibidagi moy miqdoriga bog‘liq. 
Agar o‘simlik materialida 50 % dan ortiq moy bo‘lsa 1,0-1,5 g, 30 % dan 50 %
gacha bo‘lganda 2,0-2,5 g, 30 % dan kam bo‘lganda esa 3,0-3,6 g olinadi. Material
solingan paket yanada kattaroq paketga solinadi va u hajmi 250 ml li kolbaga 
tushiriladi. Kolbaga 50-60 ml xloroform va 50-60 ml metanol quyiladi. Kolba
germetik berkitiladi va keyingi darsda moysizlantirilgan materialli paket kolbadan
olinadi va xloroform bilan 2-3 marta yuviladi, so‘ngra mo‘rili shkafda quritiladi.
Keyin paketlar 1-1,5 soat davomida termostatda 100-105°C da quritiladi.
Quritilgan paketlar byuksga solinadi, eksikatorda 30-45 daqiqa davomida sovitiladi
va tortiladi. Agar paketlarda sariq yoki jigarrang dog‘lar hosil bo‘lsa, bu moylar
yaxshya tozalanmaganligidan darak beradi. Bu tajribani qayta takrorlashni talab 
qiladi. Moy miqdorini absolyut quruq moddaga nisbatan aniqlash uchun
tekshirilayotgan 
materialdagi 
suv 
miqdorini 
ham 
aniqlash 
kerak. 
Tekshirilayotganmaterialtarkibidagimoyningfoiz 
miqdoriolingannamunaningekstraksiyagachavaekstraksiyadankeyingi 
massasining
farqiga qarab aniqlanadi. Moyning foiz miqdoriquyidagichatopiladi. 
X = (а-b)