Protoplastlarni olish. Reja: Protoplastlarni olish va kultura holatida o‘stirish

Protoplastlarni ajratib olishning boshqa bir usuli – bu fermentlardan 
foydalanishga asoslanilgan, enzimatik usul hisoblanadi. 1952 – yilda Salton 
tomonidan lizotsim fermenti yordamida birinchi marta bakteriya 
hujayralari devori buzilishi amalga oshirilgan. 1960 – yilda Kokking 
tomonidan pomidor ildizi uchki qismi mog‘or zambrug‘i (Myrothecium 
verrucaria) kultura suyuqligi tarkibidan ajratib olingan gidrolitik ferment 
bilan ishlov berilgan va birinchi marta yuksak o‘simliklarning protoplastlari 
enzimatik usulda ajratib olinishiga muvafaq bo‘lingan.
Enzimatik usulning mexanik ajratib olish usuliga nisbatan solishtirilganda 
ustunliklari quyidagilardan tashkil topadi: 
Bir vaqtning o‘zida katta miqdorda protoplastlarning ajratib olinishi 
mumkin (ya’ni, bir gramm to‘qimadan yoki hujayralardan 10 000 000 
donagacha protoplast ajratib olinishi mumkin); 
Bu usulda hujayralar kuchli osmotik stress ta’siriga uchratilmaydi; 
Hujayralar jarohatlanmaydi; 
Bu usulni amalga oshirish nisbatan tezkorlikka ega hisoblanadi.
Hujayra devorini olib tashlash uchun uchta tipdagi fermentlardan 
foydalaniladi: ya’ni, sellyulaza, gemitsellyulaza va pektinaza. Fermentlar 
kombinatsiyasi va ularning o‘zaro nisbatlari har bir hujayralar tiplari uchun 
spesifik tavsifga ega hisoblanadi.

---

---

Protoplastlarni ajratib olish quyidagi ko‘rinishdagi uchta bosqichni o‘z 
ichiga oladi: 
* Fermentlar bilan ishlov berish. 
* Hujayra devoridan protoplastlarni ajratib olish. 
* Intakt protoplastlarni hujayra qoldiqlaridan ajratib olish. 
Hujayra kulturalarida genetik tadqiqotlarni amalga oshirish maqsadlarida