Protoplastlarni olish. Reja: Protoplastlarni olish va kultura holatida o‘stirish

) 
mexanizmlarini o‘rganishda foydalanilishi mumkin.
O‘simlik hujayralarida protoplastning katta qismini yadro massasiga nisbatan 
kichikroq hisoblangan sitoplazma tashkil qiladi. Vokuoladan protoplastlar 
tonoplast
 
deb nomlanuvchi membrana bilan ajralib turadi, hujayra devoridan esa – boshqa bir 
membrana, ya’ni 
plazmalemma
 orqali chegaralanadi. Protoplastda hujayrada amalga 
oshuvchi moddalar almashinuvining (
metabolizm
) barcha jarayonlari yuz beradi. 
Hujayraning irsiy materiali asosan yadro tarkibida joylashgan. Yadro xam sitopazmadan 
alohida membrana bilan ajratilgan holatda joylashadi.
KIRISh

---

---

Protoplast ko‘p fazali kolloid tizim hisoblanadi. Odatda, bu gidrozol tavsifiga 
ega bo‘lib, bunda dispers tizim sifatida suv (tahminan suv protoplastning 90 – 95% 
massasini tashkil qiladi) va dispers faza sifatida esa – protoplastda joylashgan 
asosiy birikmalar sinflarini tashkil qiluvchi – oqsillar, nuklein kislotalar, lipidlar va 
uglevodlar joylashadi. Tirik holatdagi o‘simlik hujayralari tarkibida sitoplazma 
doimiy harakatlangan holatda qayd qilinadi. Bunda hujayra organoidlari va 
boshqa kiritmalarning doimiy tarzda harakatlanishi, ya’ni 
sitoplazma oqimi 
yoki 
sikloz
 deb nomlanuvchi jarayonni kuzatish mumkin. Qayd qilish mumkinki, 
siklozning asosiy yo‘naltirilish mexanizmi batafsil holatda aniqlanmagan. 
Oqsillar, nuklein kislotalar, lipidlar va uglevodlardan tashqari hujayralarda odatda, 
2 dan 6%gacha organik moddalar (tuzlar ko‘rinishida) mavjud hisoblanadi,