“Бухгалтерия ҳисоби” кафедраси

 
 
Ҳисоб cиёсати – бу хўжалик субъекти томонидан молиявий ҳисоботларни 
тайёрлашда ва тақдим етишда қўлланиладиган муайян тамойиллар, усуллар, 
одатлар, қоидалар ва амалиётлардир. 
Бухгалтерия ҳисоби мақсадида баҳолашдаги ўзгариш - активлар ва 
мажбуриятларнинг жорий ҳолатини ҳамда улар билан боғлиқ бўлган, келгусида 
кутилаётган манфаат ва мажбуриятларни баҳолаш натижасида, актив ёки 
мажбуриятнинг баланс қийматини, ёки активдан даврий фойдаланиш 
суммасини тузатишдир. Бухгалтерия ҳисоби мақсадида баҳолашдаги 
ўзгаришлар янги маълумотлар олиниши ёки янги ҳодисалар рўй бериши 
натижасида юзага келади, ва, шу сабабдан, хатоларни тузатиш бўлиб 
ҳисобланмайди. 
Олдинги давр хатолари хўжалик субъектининг бир ёки ундан ортиқ 
олдинги даврлари учун молиявий ҳисоботларидаги бузилишлар ва тушириб 
қолдиришлардир; улар ишончли ахборотдан фойдаланмаслик ёки нотўғри 
фойдаланиш натижасида юзага келади ва ушбу ахборот: 
(а)мазкур даврлар учун молиявий ҳисоботлар чиқарилиши рухсат 
етилганида мавжуд бўлган; ва 
(б)мазкур молиявий ҳисоботларни тайёрлаш ва тақдим етиш чоғида 
олиниши ва ҳисобга олиниши оқилона равишда кутилиши мумкин бўлган 
ахборотдир.Бундай хатолар математик янглишишлар, ҳисоб сиёсатини 
қўллашда йўл қўйилган хатолар, еътиборсизлик ёки фактларни нотўғри талқин 
етиш оқибатларини ҳамда фирибгарликни ўз ичига олади. 
Рестроспектив қўллаш - янги ҳисоб сиёсатини операциялар, бошқа 
ҳодисалар ва вазиятларга нисбатан ушбу сиёсат олдин ҳам ҳар доим 
қўлланилганидек тарзда қўллаш. 
Ретроспектив қайта ҳисоблаш - молиявий ҳисоботлардаги елементлар 
суммаларинининг тан олиниши, баҳоланиши ва ошкор қилинишини олдинги 
даврда хатога ҳеч қачон йўл қўйилмаганидек тарзда тузатиш. 
Ҳисобот давридан кейинги ҳодисалар - ҳисобот даври тугаган сана билан 

---

30 
молиявий ҳисоботларни еълон қилиш учун тасдиқлаш санаси ўртасидаги 
оралиқда юзага келган, ижобий ва салбий, ҳодисалардир. Ҳодисалар икки хил 
бўла олади: 
(а) 
ҳисобот даврининг охирида мавжуд бўлган шарт-шароитларни 
тасдиқлайдиган ҳодисалар (тузатишлар киритилишини талаб етадиган ҳисобот 
давридан кейинги ҳодисалар); ва 
(б) ҳисобот 
давридан кейин юзага келган шарт-шароитларни 
кўрсатадиган ҳодисалар (тузатишлар киритилишини талаб етмайдиган ҳисобот 
давридан кейинги ҳодисалар).