Language and cultures: Prospects for Development in the 21st Century

3-formula:
 T 
=-
b
-=-0,29-» 6160
o
K
- 
-
l
--0, 47 ×10
-4
-- 
Klassik statistik tizimda har bir erkinlik darajasiga 1/2 
kT
energiya to‘g‘ri keladi. Garmonik 
ossillyatorning o‘rtacha kinetik energiyasi, o‘rtacha potensial energiyasiga teng. Shuning uchun 
ossillyatorning o‘rtacha energiyasi 
kT
ga teng. Qaralayotgan statistik tizimga kovak bo‘shlig‘idagi 
nurlanish va kovak devorlari ossillyatorlari kiradi, bu esa kovak bo‘shlig‘ida bir tebranish modasiga 
(turg‘un to‘lqinga) to‘g‘ri keladigan o‘rtacha energiya--
kT
-ga teng bo‘lishini-
E
-ko‘rsatadi, ya’ni 
 kT
-
(1.10)-
E
- 
Formuladan 
E
ning ifodasini (1) formulaga qo‘yilganda quyidagi formula hosil bo‘ladi: 
4-formula:
r
n
=-8
pn
2
-
kT
-(1.11)-
c
3 
4-formulada 
ρ
ν
-issiqlik nurlanish spektrida energiya taqsimlanishining zichligi; 
ν
-issiqlik 
energiyasi chastotasi; 
k-
Bolsman doimiyligi bo‘lib, uning son qiymati 
k=
1,38×10
–23
J/gr
; 
T
-issiqlik 
nurlanishi chiqarayotgan jismning absolyut temperaturasi; 
c
-vakuumda yorug‘lik tezligi, 
c=
3×10
8
m/sek
; 
h
-Plank doimiyligi bo‘lib, uning son qiymati 
h
=6,62×10
–34
J×c
. 
Formula 
Reley-Jins formulasi
deyiladi. Bu formula 1900-yilda D.U.Reley tomonidan taklif 
qilindi va D.D.Jins tomonidan batafsil asoslandi. Reley-Jins formulasi issiqlik nurlanishi spektrida 
energiya taqsimlanishining zichligini ifodalaydi
4
.
4-formula bo‘yicha hisoblangan 
ρ
ν
ning qiymatlari nurlanish spektrining kichik chastotalar 
sohasida tajriba natijalariga mos keladi. Katta chastotalar sohasida 
ρ
ν
ning (1) formula bilan 
hisoblangan qiymati tajribada aniqlangan qiymatidan keskin farq qiladi. Rasmda tajriba egri chizig‘i 
ν
→∞ bo‘lganda, 
ρ
ν
→∞ munosabat hosil bo‘ladi. Bundan tashqari, nurlanish energiyasining to‘liq 
hajmiy zichligi ham cheksiz katta qiymatga ega bo‘ladi: