"elektron tijorat va raqamli iqtisodiyot" kafedrasi "iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari"

 
5-topshiriq.
“Sug’urta polusi” so’ziga KLASTER yarating. 
6-topshiriq. Keltirilgan matnni o’qib 5 minutlik esse yozing.
Sugurta xizmatlari iste’molchilariga xizmat kursatish soxasida aynan 
zamonaviy AKTlarni joriy kilinishi rakobatchilar Bilan kurashda kushimcha 
ustunliklarni beradi. Sugurta tashkilotlarida ERP tizimlaridan tashkari CRM 
(customer relationship management) boshkaruv tizimlaridan xozirgi kunda keng 
foydalanib kelinmokda. CRM – strategiyalari mijozlarga xizmat kursatish, savdo va 
marketing soxasidagi biznes jaraenlarni avtomatlashtirish va takomillashtirishga 
imkon beruvchi maxsus texnologiyalar va dasturiy ta’minotlar majmuasi kurpinishida 
amalga oshiriladi. Bu esa xizmatlar buyurtmachilariga eng optimal vakt mobaynida 
va eng kulay aloka tarmoklari orkali daromad keltiruvi takliflar kilish imkoniyatini 
beradi. 
Sugurta tarmogidagi xozirgi vaziyatda biznes tuzilishini anik darajada ishlab 
chikish, risklarning real darajasini bexato baxolash xamda bu risklar baxosini mos 
xolda belgilashga imkon beruvchi Business Intelligence (BI) vositalaridan 
foydalanish lozimdir. 
Business Intelligence(tadbirkor intellekt) tizimini sugurta tashkilotlarida joriy 
kilish analitik axborotlar muxitiga tegishli bulgan kuyidagi kursatkichlarni samarali 
ta’minlab beradi: 

Ma’lumotlarni uz vaktida va anik kiritish: 

Ma’lumotlar integratsiyasini amalga oshirish: 

Ma’lumotlarni interpretatsiya kilishni soddaligi: 

Ma’lumotlar mutanosibligi: 

Axborotlardan xamkorlikda foydalanish: 
Sugurtachilar BusinessIntelligence turidagi dasturiy maxsulotlar erdamida kuyidagi 
kurinishdagi jaraenlarni amalga oshirib, bu ularga turli vaziyatlardagi risklarni 
oldindan aniklash va boshkarishga imkon beradi: 
- manfaatlimijozlarnisaralabolish; 
-bulibutganyukotishlarnitaxlilkilish; 
-moskelishliknitaxlilkilish; 
-muvofiklashtirilganmarketingdanfoydalanish; 
-kompaniyafaoliyatinitaxlilkilish. 
Aynidamdasugurtakompaniyalariniinstituttsionalrivojlantirishdagiengprogressi
vAKTInternet-sugurtaxisoblanadi. 
Internet-sugurta-bumijoznisugurtakompaniyasi 
(bevositauziningsaytiorkali) 
Bilankelgusidazarursugurtamaxsulotinitanlashuchunvirtualmulokotkilishvauznavbati
dajoriyxizmatlarninamoyishkilish, 
sugurtakoplamalariniolishniInternet-
texnologiyalaridanfoydalanibamalgaoshirishgaimkonberuvchimoliyaviybozorsegmen

---

305 
tidir. 
SugurtakompaniyalaribirinchiboskichdaxususiyInternetsaytlariniyaratishlariloz
imvabuelektronvizitkafunktsiyasiniamalgaoshirib, 
undamijozBilanalokalarniurnatishyullarixakidagima’lumotlar, 
litsenziyalar, 
sotiladiganmaxsulotlarningkiskachatasniflariberibboriladi. 
KeyingiboskichdasugurtakompaniyalariuzInternet 
– 
vakolatxonalarinirivojlantirishyulidae’tiborlarinimukofotlarinionlayn-
tulovlarorkaliamalgaoshirish, 
mijoznisugurtaruyxatigakirishivapersonlashtirilganma’lumotlarniyangilabborishkabiy
unalishlardagisugurtaxizmatlarigakaratishlarilozim. 
AynidamdarespublikamizsugurtakompaniyalariInternetsugurtasegmentidagiInt
ernetmuxitidaikkiyunalishdagibiznesechimlardanbiridanfoydalanibfaoliyatyuritishim
koniyatigaegabuladilar: 

Internetdasugurtabiznesinitashkilkilish 
(virtualvakolatxonalarochish; 
Internetorkalisugurtapolislariniolish; 
sugurtashartnomalariniInternetorkalikuzatibborish; 
barchasanabutilgansugurtakurinishlarinibirlashtiruvchiportallar) 

InternetBilanboglikrisklarnisugurtakilish 
(kiberjinoyatchilik; 
elektronkurilmalarnisugurtakilish; 
moliyaviyrisklarnisugurtakilish; 
turlikurinishdagijavobgarliklarnisugurtakilishshchvaboshkalar). 
UzbekistondaInternetsugurtanirivojlantirilishiistikbolliaxamiyatgaegabulib, 
UzbekistonRespublikasida 
2003 
yildekabroyidakabulkilingan 
«Elektronrakamliimzoxakida», 
2004 
yilmayoyidakabulkilingan
«Elektrontijoratxakida» 
, 
«Elektronxujjataylanishlartizimi» 
xakidagikonunlarbutizimnirivojlantirishningxukukiyasoslarixisoblanadi. 
Yangiturdagibundayxizmatlarnijoriykilishkelgusidasugurtaxizmatlaribozorixajmining
usishi, 
mijozlargasamaralivasifatlixizmatlarkursatish, 
kompaniyadaromadlariniusishigashubiloanbirgarakobatbardoshliginioshishi, 
sugurtakompaniyasinitashkibozordaxamsamaralifaoliyatyuritishimkoniyatlarigaegabu
lishlarigaxizmatkiladi.