Ч а с т ь V i главный редактор

W кешенді критерийі бойынша көп қарлы және аз қарлы қысқы айлардың каталогы
Айлар
Жылдар
көп қарлы
аз қарлы
желтоқсан
1988, 1991, 2004, 2013
1992, 1993, 1998, 2001, 2003, 2012, 2018
қаңтар
1991, 2001, 2013, 2016
1990, 1995, 1998, 2003, 2005, 2006, 2007, 2012
ақпан
1989, 1998, 2001, 2002, 2004
1986, 1988, 1991, 1995, 2005, 2010, 2012, 2016
жағдайлар саны
13
23
W кешенді критерийі бойынша қыс мезгілінде 13 көп 
қарлы және 23 аз қарлы жағдайлар байқалған. Бұл крите-
рий бойынша есептелген көп қарлы және аз қарлы қыстың 
жағдайлар саны жауын-шашын аномалиясы R мәлімет-
теріне сүйене отырып іріктелген жағдайлар санынан 
кем болып тұр. Бұл критерий бойынша да аз қарлы және 
суық қыстардың басым болғандығын көруге болады.
Аз қарлы және көп қарлы қыстарды aнықтау үшін қар 
жамылғысы биіктігінің орташа айлық аномалиясының 
орташа квадраттық ауытқу мәндерінен жоғары болған 
мәндерді алуға негізделген әдіс қолданылды.
Анoмалдылық жеке стaнциялар бойынша емес, қарaсты-
рылған территoрия бойынша анықтaлды. Есептеу нәтижесі 
кесте 3-те берілген.
Кесте 3. 
|ΔH
қар жамылғысы
|>σ
 бойынша көп қарлы және аз қарлы жылдар каталогы
Айлар
Жылдар
көп қарлы
аз қарлы
желтоқсан
1994, 2001, 2006, 2015
1993, 2003, 2010, 2012, 2018
қаңтар
1989, 2002, 2013
1996, 2010, 2011, 2012, 2018
ақпан
1997, 2000, 2001, 2002
1995, 2005, 2012, 2014
жағдайлар саны
12
14

---

461
“Young Scientist” . # 17 (307) . April 2020
Young Scientist Kazakhstan
Young Scientist Kazakhstan
Бұл критерий бойынша есептелген көп қарлы және 
аз қарлы қыстың жағдайлар саны жауын-шашын анома-
лиясы R және W кешенді критерийі мәліметтеріне сүйене 
отырып, іріктелген жағдайлар санынан кем болып тұр. Де-
генмен, аз қарлы және суық қыстар басым болғандығын 
көріп тұрмыз.
Ауа темперaтурасының экстремaлды жылдарын aнықтау 
үшін де жоғарыда берілген әдіс қолданылды. Анoмалды-
лық жеке стaнциялар бойынша емес, қарaстырылған тер-
ритoрия бойынша анықтaлды. Ақмола облысының стан-
циялары бойынша ауа температурасының экстремалды 
жылы және экстремалды суық жылдары анықталды. Есеп-
теу нәтижесі кесте 4-те берілген.
Кесте 4.
|Δt| > σ