Namangan davlat universiteti ekologiya va tabiatni muhofaza qilish

«  Yerda  sudralib  yurgan  har  bir  jonivor,  osmonda  qanot  qoqayotgan 
har  bir  qush  xuddi  sizlar  kabi(Bizning  qo’l  ostimizdagi)jamoalardir. 
Kitobda(ya’ni,  taqdiri-azal  kitobida)  biron  narsani  qo’ymay  (yozganmiz). Keyin 
hammalari Parvardigorlari dargohida to’planurlar» («An’om» , 38). 
Bu  hikmatdan  hamma  jonzotlar  Allohning  yagona  oilasi  vakillari  ekanligi 
haqidagi  ma’no  kelib  chiqadi.  Bizning  ularning  ichida  foydali,  zaralilarini 
ajratishimiz,  ayniqsa,  zaruratsiz  jonzotlarni  nobud  qilish  noo’rin  ishlardandir. 
Faqatgini  ovqat  zarurati  uchun  ov  qilishga  ruxsat  beriladi.  Har  qanday  katta-kichik 
hayvonlarni  behuda  o’ldirish,  ayniqsa  bolalarini  ovlash  qat’iy  man  qilinadi. 
Islomda  fil,  ayiq,  maymun,  sichqon,  ilon,  kaltakesak  va  boshqa  hayvonlar 
go’shtining  xarom  qilinishi  alohida  ahamiyat  kasb  etadi.  Islomda  nafaqat 
hayvonlarga ozor berish, hatto ularni xaqoratlash ham man qilinadi. XIII asrda arab 
olimi 
Abu 
as-Salom 
payg’ambarimiz(S.A.V)ning 
o’gitlarini 
o’rganib 
hayvonlarning  huquqlari  to’g’risida  asar  yozgan(6).  Daraxtlar  va  o’simliklarga, 
xatto tog’u-toshlarga ham mehrli  munosabatda bo’lish islomga xos hisoblanadi.                            
Ekosistemalarda  organizmlar  qanchalik  xilma-xil  bo’lsa,  uning  tashqi 
ta’sirga  chidamliligi  ham  shunchalik  kuchli  bo’ladi.  SHuning  uchun  biosferadagi 
mavjud  xilma-xillikni  saqlab  qolish  tabiatni  muhofaza  qilishning  asosiy 
vazifalaridan  hisoblanadi.  Genetik  xilma-xillik,  turlar  xilma-xilligi,  ekosistemalar 
xilma-xilligi  ajratiladi.  Biosferadagi  muvozanatni  saqlab  qolishda    o’simlik  va 
hayvonlarni  muhofaza  qilish  va  ulardan  oqilona  foydalanish  katta  ahamiyatga  ega. 

---

Bu  maqsadga  erishish  uchun  turli  tadbirlar  o’tkaziladi.  XIX  asrdan  boshlab  
qo’riqxonalar, milliy  bog’lar, buyurtmaxonalar  tashkil  qilish  faoliyati  jadallashgan.   
Qo’riqxona  deganda  insonning  har  qanday  xo’jalik  faoliyati  taqiqlangan, 
tabiat kompleksi  asl holida saqlanadigan  hududlarga aytiladi.