U jo'Rayev, R. F a r m o n o V, s h. E r g a s h e V

Reformatsiyaning shart-sharoiti.  X V I asrda Angliya va Fransiya 
qirollari mutlaq hokimiyatga ega bo'lib olgan bo'lsalar, Germaniyada 
siyosiy tarqoqlik  h u k m surardi. Ya'ni, u  m a y d a - m a y d a davlatlarga 
(knyazliklarga) bo 'linib ketgan edi. Shu sababli, Germaniya imperatori 
amalda real  h o k i m i y a t g a ega  b o ' l m a g a n . Shuning  u c h u n  h a m Ger­
maniyada katolik cherkovining ta'siri hamon qudratliligicha qolayotgan 
edi. Germaniya aholisi,  h a m o'z hukmdorlariga,  h a m cherkovga tinka-
m a d o r n i qurituvchi soliq to'lardi.  B u n d a n tashqari, katolik cherkovi 
G e r m a n i y a d a katta  m o l - m u l k k a  h a m ega edi.  A r x i y e p i s k o p  v a 
19 

---

yepiskoplar esa  a m a l d a mustaqil  k n y a z l a r sanalardi.  G e r m a n i y a 
imperatorini saylab qo'yadigan 7 nafar eng qudratli knyazning 3 nafari 
arxiyepiskoplar edi.  R i m cherkovi  o ' z  d a r o m a d i n i n g katta qismini 
Germaniyadan olgan. Imperatorning esa Rimga yuboriladigan soliqlar 
miqdorini kamaytirishga kuchi yetmagan. Qolaversa, katolik cherkovi 
G e r m a n i y a  t a r a q q i y o t i  t o ' s i g ' i g a  a y l a n g a n siyosiy  t a r q o q l i k  v a 
krepostnoylik munosabatlarining tayanchi  h a m edi. 
Qanday munosabatlarga krepostnoylik munosabatlari deyilgan? 
Yuqorida qayd etib о 'tilgan omillar Germaniyada umumiy norozilikni 
keltirib chiqargan. Umumiy norozilikningyuzagakelishiga shuningdek, 
katolik marosimlarini bajarishning og 'irlashtirib yuborilganligi ham sabab 
bo'lgan.