Эркин иқтисодий ҳудудлар

8.1-jadval. 
Rivojlangan va rivojlanayotgan mamlakatlarda tashkil qilingan EIHlarning 
farqli jihatlari 
Ko„rsatkichlar
Rivojlangan 
mamlakatlar
Rivojlanayotgan mamlakatlar
Tashkil 
etiladigan 
EIHning 
asosiy 
turlari 
Erkin savdo zonalari, 
Texnoparklar 
Eksport ishlab chiqarish zonalari 
Maqsadlari 
Tashqi 
iqtisodiy 
aloqalarni 
yanada 
kuchaytirish 
Xorij kapitalini jalb qilish 
EIHlar 
jalb 
qilinayotgan kapital 
tarkibi 
Ko„proq milliy xususiy 
kapital 
Ko„proq xorijiy xususiy kapital 
8.1-jadvaldan ko„rinib turibdiki, rivojlangan davlatlarda EIHlarni tashkil etish 
rivojlanayotgan davlatlarga nisbatan birmuncha keng qamrovli ekanligi bilan ajralib 
turadi va shuning uchun ham ular iqtisodiyot rivojiga sezilarli ta‟sir ko„rsata oladi. 
AQShdagi faoliyat ko„rsatayotgan EIHlarning o„ziga xos jihatlaridan kelib 
chiqib, ularni quyidagicha tasniflash mumkin (8.2-rasm). 
8.2-rasmdan ko„rinib turibdiki, AQShda tashkil etilgan EIHlar tasnifi ularning 3 
turga ajratilishi va har biri yana bir necha turlarga ajratilishi bilan xususiyatlanishini 
ko„rish mumkin. Ularning o„ziga xos xususiyatlari haqida esa keyingi paragraflarda 
alohida to„xtalib o„tiladi. 
Umuman olganda, bugungi kunga kelib AQShda EIHlar katta tajribalarni 
to„plagan va rivojlangan hududlar sifatida dunyo mamlakatlari uchun muhim tajriba 

---

242 
maktabi hamda tadqiqot obyekti hisoblanadi. Ularning tashkil qilina boshlashi esa 
1930-yillar boshiga to„g„ri keladi. Mazkur EIHlarning faoliyat ko„rsatilishida 1934-
yilda AQShda qabul qilingan “Tashqi savdo hududlari to„g„risida”gi Qonun muhim 
ahamiyat kasb etgan.