Fiziologiyasi va gigiyenasi

Son suyagi -
odamning eng katta va uzun suyagidir. O dam ­
ning oyog'i kafti, tovon suyagiga va tovonning oldingi qismlariga 
(kaftni oldingi qismiga) tayanadigan gumbaz hosil qiladi. Kaft- 
ning bo'yiga va eniga yo'nalgan gumbazlari farqlanadi. Kaftning 
uzunasiga joylashgan gumbazi faqat odamlarga xos b o iib , uning 
shakllanishi tik yurishi bilan b o g iiq .
Kaft gumbazi bo'ylab tananing og'irligi bir tekis tarqaladi, qay- 
siki o g 'ir yuklarni ko'tarib tashishda katta ahamiyatga ega. Gum­
baz ammortizator singari ta ’sir ko'rsatadi va u yurgan paytda tana­
ning silkinishini yumshatadi.
Yangi tu g'ilgan bolada oyoqlar kafti gumbazi aniq b o im ay d i, u 
keyin, y a ’ni bola yura boshlaganidan keyin shakllanadi.
Oyoq kaftlarining gumbazsimon joyianishi ju da katta miqdor- 
dagi mustahkam b o 'g 'in b o g iarn in g ushlab turishi tufayli ta ’min- 
lanadi. Uzoq muddat tik turish va o'tirish, ogir yuklarni tashishi, tor 
tuflilar kiygan paytda b o g ia r cho'ziladi. bu esa kaftni zichlanishiga 
olib keladi. Bu vaqtda oyoq kaftlarini yalpoqlanishi haqida gap yu- 
ritishi mumkin. Raxit bilan kasallanish ham, yalpoq kaftlilikning 
rivojlanishini keltirib chiqarishi mumkin.
Oyoq kaftlari holatiga doimiy ravishda bolalarning issiq xonalar- 
da b o iish i va doimiy ravishda yumshoq tagli poyabzal kiyishi ham 
noqulay ta'sir ko'rsatadi, chunki u kaft muskullarini zaiflashtirib 
yuboradi.
Oyoq kaftlari yalpoqlanganda qadni tutish ham buziladi, qon bi­
lan ta'm inlanishni yomonlashishi natijasida oyoqlarning ju d a tez 
charchashi kuzatiladi, ko'pchilik holatlarda og'riq yoki zirqirash- 
lar, ayrim paytlarda esa muskullarni tortishib qolish hollari ham 
yuz beradi.
Oyoq kaftlarining yalpoqlanib qolishini oldini olish uchun 
notekis joylarda yalang oyoq bo'lib yurish, qumda yurish tavsiya
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

qilinadi, chunki oyoq kaftlari gumbazining mustahkamlanishini 
ta'm inlaydi. Oyoq muskullari uchun mashqlar. ayniqsa. kaft mus­
kullari uchun oyoq uchida va to 
von 
bilan yurish, uzunlikka va ba- 
landlikka sakrash. yugurish. futbol. o'vnash. voleybol va basketbol 
o'ynash, suzish oyoq kaftlarini yalpoqlanishining oldini oladi.