Государственная инспекция по надзору за безопасным ведением работ

§ 142. Портлатиш ишларини бажаришда одамларни хабардор қилиш учун товушли 
сигналларни, ундан ташқари сутканинг қоронғи пайтларида нурли сигналларни ҳам бериш 
мажбурийдир.
Сигналлар маъноси ва узатиш тартиби: 
а) 
биринчи сигнал 
– огоҳлантирувчи (битта давомли). Сигнал хавфли зона киритилишидан 
олдин узатилади.
Зарядлаш бўйича ишлар туганидан ва шу билан банд бўлган шахслар чиқариб 
юборилганидан кейин портлатувчилар портлатиш тармоғини монтаж қилишига киришадилар; 
б) 
иккинчи сигнал-жанговар 
(иккита давомли). Бу сигнал бўйича портлатиш бажарилади; 

---

34 
в)
учинчи сигнал-тугат (отбой)
(учта қисқа). Бу портлатиш ишлари тугаганлигини 
билдиради.
Сигналлар портлатиш ишларини бажарадиган портлатувчи (катта портлатувчи), ялпи 
портлатишда эса корхонани махсус тайинланган ходими томонидан бажарилиши керак.
Сигналларни вазифалари ва узатиш усуллари, портлатиш ишларини бажариш вақти 
корхона меҳнаткашларига, ер юзасидаги портлатиш ишларида эса маҳаллий аҳолига ҳам маълум 
қилиниши керак.
§ 143. Портлатишдан кейин, портлатиш жойига одамларни бориши учун, ушбу сменада 
портлатиш ишларига бевосита раҳбарликни амалга оширувчи техник назорати шахси, ялпи 
портлатишни бажаришда эса, фақат портлатиш жойида ишлаш хавфсиз эканлиги ўрнатилганидан 
кейин, ялпи портлатишнинг масъул раҳбари рухсат бериши мумкин. 
Ерости ишларида (ялпи портлатишни бажаришдан ташқари) портлатиш жойида ишлаш 
хавфсизлиги портлатувчи билан биргаликда ушбу сменадаги портлатиш ишлари раҳбари 
томонидан ўрнатилади. Уста-портлатувчи томонидан портлатиш ишлари бажарилганда 
портлатиш жойига ишчилар кейинги ишларни бажариши учун боришларига уста-портлатувчи 
рухсат бериши мумкин.
Ялпи портлатишни бажаришда портлатиш жойида ишлаш хавфсизлиги ялпи 
портлатишнинг масъул раҳбари томонидан сўнгра ва портлатиш жойини текшириш натижалари 
ҳақидаги ҲКҚҚ хабарлари, ҳамда портлатувчини (портлатувчиларни) билдиргиси асосида 
ўрнатилади.