1 м а ъ р у з а: Кириш. Фаннинг мақсади ва вазифалари

 
13-МАЪРУЗА: Замин ва пойдеворларни текшириш
Маъруза режаси 
1.
Замин ва пойдеворларни текширишнинг моҳияти.
2.
Заминни мустаҳкамлаш усуллари 
3.
Грунтларни мустаҳкамлашнинг асосий услублари.
4.
Асосларни юқори босимли инъекция услубида кучлантириш
13.1
 
Замин ва пойдеворларни текширишнинг моҳияти.
 
Фойдаланилаётган бинолар заминини бир неча усулда текшириш 
мумкин: қудуқлар ёрдамида майдончанинг геологик ва гидрогеологик 
тадқиқодларини ўтказиш воситасида; шурфлар очиш йўли билан асос 
ерларининг муҳандислик-геологик тадқиқодларини ўтказиш воситасида; 
худди шундай шурфлар ёрдамида пойдеворнинг остини муҳандислик 
тадқиқоди воситасида. 
Асос ерларининг геологик ва гидрогеологик тадқиқини олиб боришдан 
мақсад 
қудуқлар 
ёрдамида 
майдончанинг 
геологик 
тузилишини, 
қатламларнинг жойлашишида зарарланишлар мавжудлигини аниқлашдан 
иборат. Худди шундай тадқиқодлар ёрдамида ерости сувларининг сатҳи, сув 
оладиган ва сувбардош жинсларнинг жойлашиши, кучли сиқилувчан 
ерларнинг мавжудлиги ва жойлашуви аниқланади. 
Қудуқлар сони ва чуқурлиги бинонинг мураккаблиги ва баландлиги, 
белгиланаётган ишлар тавсифи ва ҳудуднинг таҳмин қилинаётган геологик 
тузилишига боғлиқ. Қудуқлар 10-20 м чуқурликда бир неча метрдан, то бир 
неча ўн метрларгача бўлган оралиқда қазилади. Уларнинг диаметри 40 мм 
дан 130 мм гача олинади. 
Ўртача катталикдаги (таҳминан 70 м узунликдаги) бино майдончасида 
таҳминан 5-7 қудуқ қазилади. Бу қудуқлар ёрдамида олинган маълумотлар 
асосида бино узунаси бўйлаб ҳамда бир нечта кўндаланг йўланишларда 
геологик кесимлар қурилади (13.1-расм). 
Асос ерларининг муҳандислик-геологик тадқиқодлари натижасида 
ушбу асосларнинг кўриниши, ҳолати ва юк кўтариш қобилияти аниқланади. 
Бунинг учун бино деворларининг энг кўп юкланган участкаларида, бундай 
деворларнинг бевосита ёнида шурфлар қазилади (уларнинг сони одатда 8 
тадан ошмайди). 

---