M. A. Xujamberdiyev

39-masalaga javob.
1. Yuqoridagi ma’lumotlarga ko‘ra bemorning ahvoli qoniqarli va 
ish qobiliyati saqlanib qolganligiga qaramasdan, qat’iyat bilan arterial qon bosimini 
pasaytiruvchi dorilarni berishni boshlash kerak. Davolanishdan bosh tortish kasallik 
asoratlarining kelib chiqishi va ishemik kasallikning kuchayishi ehtimolini oshiradi. Chekish va 
uning semizlikka moyilligi ateroskleroz kasalligi kelib chiqishiga sababchi bo‘ladi. Shuning 
uchun davolovchi vrach o‘z oldida mas’uliyatni sezgan xolda bemorga ta’sir o‘tkazib uni 
tuzalishga ishontirishi, zarur bo‘lsa yaqin Charindoshlari orqali ta’sir qilishi kerak. 
2. Avvalo bemorni kun tartibiga va parhez saqlashiga erishish kerak. Tuzli va yukori 
kaloriyali ovqatlarni kam iste’mol qilish, spirtli ichimlik ichish va cheknshni cheklash zarur. U 
ruhiy va jismoniy dam olishi kerak. Dopegit (klofelinga nisbatan yaxshi fonda berishi mumkin) 
va triampur mikdorini tanlagan holda asta-sekin pasaytirib berish lozim. Bizning oldimizda 
tartibsiz ravishda davolangan bemor bo‘lganligi uchun, uning davolanishini tartibga solsak tezda 
fonda beradi. Ko‘p yillardan beri arterial qon bosimi qat’iy bo‘lganligi uchun kon bosimini kun 
davomida sekin-asta pasaytirish kerak. 
40-masalaga javob. 
1. Bemorda og‘ir gipertoniya kasalligi bo‘lganligi uchun klofelin va 
saluretiklarning katta mikdoridan qolishmaydigan izobarinni berish to‘g‘ri xisoblanadi. Bu 
dorining ijobiy tomoni shuki, u uzoq ta’sir qiladi. Yuqori miqdori orasidagi vaqt 1—2 hafta 
bo‘lishi kerak. Bu dorini berish oralig‘ini kamaytirish boshlang‘ich mikdori to‘g‘ri bo‘lishiga 
qaramasdan dori mikdori (dozasi) kupayib ketishiga sabab bo‘ladi. Shuning uchun kunlik mikdor 
(yuqori, uzoq ta’sir qiluvchi) bir marta ertalab beriladi. Dori kechasi berilsa ortostatik 
gipotoniyaning (bunday holat ko‘pincha kechasi kuzatiladi) kelib chiqish ehtimoli oshishi 
mumkin. Izobarinni boshqa simpatolitiklar bilan birgalikda, mikdorini tanlagan holda berilsa 
yaxshi bo‘ladi. 
2. Yuzaga kelgan asoratlardan holi bo‘lish uchun bir hafta vaqt kerak bo‘ladi. Bunda 
izobarin berish to‘xtatiladi. Bemor o‘rnidan turayotganida juda ehtiyot bo‘lishi kerak, ayniqsa 
kechasi turganida avval oyoqlarini pastga tushirib, birpas o‘tirib, keyin o‘rnidan sekin turishi 
kerak. Agarda ortostatik hollar unchalik kuchli bo‘lmasa, gipotenziv dori berilganda bemor 
kunduzi o‘tirishi (agarda o‘tirganda boshi aylanmasa) maqsadga muvofiq bo‘ladi. Bunday 

---

vaqtlarda soluretiklar (ayniqsa furosemid) berish mumkin emas, chunki ular izobarin bilan birga 
berilganda ortostatik hollarni keltirib chiqarishi mumkin. Ortostatizm butunlay yo‘qolgandan 
keyin yana izobarin bilan davolashga o‘rinib ko‘riladi, ammo uning mikdorini to‘g‘ri tanlash 
kerak.