A. T. G‘ofurov, I. T. Azimov, U. E. Raxmatov

Gorilla avlodi.
Shimpanze singari Afrikada yashaydi. Gavda uzunligi 
erkaklarida 180 sm, og`irligi 250kg va undan ortiq(7-rasm). Urg`ochilari biroz 
yengil va kichik. Gavdasi yirik, yelkalari keng, boshi katta. Ko`z oralig`i keng, 
chuqur joylashadi, burni keng, yuqorigi labi shimpanzelardan farq qilib qisqa, 
qulog`i kichik boshga yopishgan. Yuz qismi yalang`och, qora rangda, qo`llari 
uzun, yungli barmoqlari bilan boshbarmog‘i qisqa, lekin boshqa barmoqlariga 
qarama qarshi. Barmoqlari har xil funksiyalarni: uya qurish, ovqat ushlash 
kabilarni bajaradi. Oyoqlari kalta, tovoni uzun. Boshbarmog‘i chetga qaragan, 
boshqa barmoqlari pardalar bilan birlashgan. Yungi qisqa va qalin, qora rangda. 
Voyaga yetgan erkaklari yelkasida kumushsimon yo‘li bolib yuz qismida qisqa 
soqqoli bor.
8-rasm. Gorilla.
Gorilla Avlodini, bitta turi va ikkita kenja turi bor. Qirg`oq gorillasi va tog` 
gorillasi. Bosh miyyasi 400 - 600 sm
3
, 460 gr. 
1) 
Qirg`oq gorillasi
: 
Qalin, nam tropik o`rmonlarda yashaydi. Ularning hayoti 
yaxshi o`rganilgan.
2) 
Tog` gorillasi
: 
tog` o`rmonlarida yashaydi. Ular poda bo`lib yashaydi (5-30 
tagacha). Gorilla 20 xil ovoz chiqaradi. Gorillalar kechasi uya quradilar, bir marta 
unda tunaydilar. Ular ba`zan yerga uya quradilar. Gorillalar tozalikka uncha rioya 

---

64 
qilmaydilar. Har xil holatda kechasi uxlaydilar. 20 xil o`simlik yovvoyi selder, 
krapiva, bambuk novdasi, daraxt po`stlog`i bilan oziqlanadilar. Gorillalar yil 
davomida urchiydilar, homiladorlik davri 251-259 kun, bitta bola tug`adilar, bolasi 
nimjon, yalang`och tug`iladi, bir yil emizadi. Bolasining vazni 2kg. Odam bolasiga 
nisbatan ikki marta tez rivojlanadi, olti oyligida daraxtlarga chiqa boshlaydi
. 
Qirg`oq gorillasi 30 - 35 yoshga kiradi, tog` gorillasi 15 yilcha yashaydi
.