Mirzamahmudov o, xakimov m.. T. M, A h. T. Mirzamahmudov amaliy geografiya o'qitish usullari mirzamahmudov o, xakimov m

O’zbekistonda  geografiya  ta’limini  tartibga  solish  davri.  Mazkur 
davrda  geografiya  ta’limini  rivojlanishida  1934  yil  16  mayda  chiqqan 
“Boshlang’ich va o’rta maktabda geografiya o’qitilishi to’g’risida” nomli 
qarori  katta  axamiyatga  ega  bo’ldi.  Mazkur  qarorda  har  bir  sinfda 
geografiya  predmetini o’qitish bo’yicha tavsiyalar berilgan:  
‐III  va  IV  sinflarda  geografik  nomlarni  mustahkam  o’rganishga 
etibor berilishiga katta etibor berilgan; 

---

28 
 
‐V  sinfda  asosan  tabiiy  geografiya  bo’yicha  berilgan  bilimlar 
berilishi  va  dastur  o’quvchilarning  yoshini  hisobga  olgan  holda  
soddalashtirilishi ko’rsatilgan; 
‐VI  sinf  o’quv  dasturida  qit’alar  tabiiy  geografik  sharoitini 
o’rganishga e’tibor kuchaytirilgan; 
‐VII  sinf  dasturida  mamlakatning  umumiy  tabiiy  geografik  tavsifi 
qoldirilishi  va  o’quv  materialining  osonlashtirilish,  har  bir  ittifoq 
Respublikasining  geografik  tavsifi  kiritilishi  ko’rsatilgan.  Mazkur 
qarordan so’ng geografiya predmetiga ajratilgan soatlar xajmi 15 soatga 
yetkazildi.   
Ushbu bosqichda yangi dastur asosida qator o’quv qo’llanmalari va 
darsliklar tayyorlandi va nashr qilindi. 1936 yili 5‐sinf uchun A.S.Barkov 
va 
A.A.Polovinkinlarning 
“Tabiiy 
geografiya”, 
6‐sinf 
uchun. 
G.I.Ivanovning  “Dunyo  qit’alari  tabiiy  geografiyasi”,  7‐sinf  uchun 
N.A.Baranskiyning 
“SSR 
tabiiy 
geografiyasi” 
(1‐qism), 
S.V. 
Chefranovning  “SSR  tabiiy  geografiyasi”  (2‐qism),  8‐sinf  uchun 
N.N.Baranskiyning “SSR iqtisodiy geografiyasi”, I.A.Vitverning 9‐sinflar 
uchun  “Kapitalistik  mamlakatlar  iqtisodiy  geografiyasi”  darsliklari 
nashr qilindi. 
Ushbu bosqichda maktablar uchun atlaslar va metodik  qo’llanmalar 
nashr  qilindi  va  ular  o’zbek  tiliga  tarjima  qilindi.  1939  yili 
N.P.Arxangelskiy  tomonidan  “Boshlang’ich  maktablarda  jug’rofiyadan 
ko’rsatmalar” va F.A Ushinov tomonidan “Geografik materiallar” nomli 
metodik ishlari nashr qilindi. 
Geografik  atamalar  sohasida  ham  qator  qo’llanmalar  nashr  qilindi: 
1935  yil  O.Ibroximov  “Geografiya  atamalari”,  1940  yili  M.X.Bektemirov 
va  S.Sayidrasulovlar  tomonidan  “qisqacha  ruscha‐o’zbekcha  geografiya 
terminlari lug’ati” nashr qilindi.