«jahon iqtisodiyoti va xalqaro iqtisodiy munosabatlar»

5-masala.
Kichik mamlakat X tovarni import qiladi. Bu tovarning jahon bahosi 10 
$
. X tovarni bu mamlakatdagi ichki taklifi 
S = 50 + 5P
tenglama bilan aniqlanadi. 
Talab egrichizig’i esa: 
D
= 
400 - 10R 
ko’rinishga ega. Faraz qilaylik, mamlakatda 
X tovar birligiga 5 
$
miqdorida maxsus tarif belgilandi. Bojxona bojining 
quyidagilarga ta’sirini aniqlang:
a) iste’molchilar farovonligiga; 
b) ushbu mamlakatdagi X tovarni ishlab chiqaruvchilar daromadlariga; 
v) davlat byudjetining daromad qismiga; 
g) mamlakat farovonligiga. 
6-masala.
Faraz qilaylik, A mamlakat samolyot ishlab chiqaradi. Ichki bozorda 
bitta samolyot narxi - 60 mln. dollar. Samolyot ishlab chiqarish uchun zarur 
yehtiyoj qismlarning 50 foizi chetdan sotib olinadi. Import qilingan yehtiyoj 
qismlarning tayyor mahsulotdagi ulushi 25 foizni tashkil yetadi. A mamlakatdagi 
milliy ishlab chiqaruvchilarni himoya qilish va bandlikni qo’llab-quvvatlash uchun 
bojxona bojini joriy yetildi. Unga ko’ra import qilingan samolyot uchun bojxona 
boji stavkasi 15 foiz, samolyotsozlikda foydalaniladigan import qilingan 
materiallar va yehtiyoj qismlar uchun yesa - 10 foizga teng. Ushbu holda A 
mamlakatda samolyotsozlikni boj orqali himoyalashning faktik darajasi qanday? 
(Qo’shimcha qiymat usuli orqali aniqlang). 
7-masala.
Braziliya shakar yeksportiga bir tonna shakar uchun 20 
$
miqdorida 
tarif joriy yetdi, jadvalda keltirilgan ma’lumotlar asosida quyidagi miqdorlarni 
aniqlang.
Tarif bo’lmaganda
Tarif bo’lganda
SHakarning 
jahon 
narxi 
300 dollar 1 tonna uchun 300 dollar 1 tonna 
uchun 
Ichki iste’mol hajmi 
6 mln. tonna 
8 mln. tonna 
Ichki ishlab chiqarish 
hajmi
22 mln. tonna 
20 mln. tonna 
a) Braziliyalik iste’molchilarning tarif joriy yetilishi tufayli yutuhi; 
b) Braziliyalik ishlab chiqaruvchilarning tarif joriy yetilishi tufayli yutqazishi; 
v) Davlat byudjetiga tarif yihimidan tushumlar miqdori; 
g) SHakarga eksportboji joriy yetilishining Braziliya milliy farovonligiga sof 
ta’siri.