I-бўлим. Бухгалтерия ҳисоби асослари 1-мавзу. Бухгалтерия ҳисоби, унинг моҳияти ва турлари

270 
Чистая прибыль (убыток) отчетного периода 
(стр.240-250-260) 
15-мавзу. Солиқлар ва уларнинг туркумланиши
 
Ўзбекистон Республикасининг Конституциясининг 123-моддасида шундай белгиланган 
“Ўзбекистон Республикаси ҳудудида ягона солиқ тизими амал қилади. Солиқлар жорий 
қилишга фақат Ўзбекистон Республикасининг Олий Мажлиси ҳақли”.
Солиқ кодексининг 12-моддасига кўра, солиқлар деганда, Солиқ Кодексида белгиланган, 
муайян миқдорларда ундириладиган, мунтазам, қайтариб берилмайдиган ва беғараз 
хусусиятга эга бўлган, бюджетга йўналтириладиган мажбурий пул тўловлари тушунилади. 
Бундан ташқари Солиқ Кодексида бошқа мажбурий тўловлар тушунчаси ҳам келтирилган 
бўлиб, - бошқа мажбурий тўловлар деганда, Солиқ кодексида белгиланган давлат мақсадли 
жамғармаларига мажбурий пул тўловлари, божхона тўловлари, шунингдек ваколатли 
органлар ҳамда мансабдор шахслар томонидан юридик аҳамиятга молик ҳаракатларни 
тўловчиларга нисбатан амалга ошириш учун, шу жумладан муайян ҳуқуқларни ёки 
лицензиялар ва бошқа рухсат берувчи ҳужжатларни бериш учун тўланиши лозим бўлган 
йиғимлар, давлат божи тушунилади. 
Ўзбекистон Республикаси ҳудудида Солиқ Кодексининг 23-моддасида назарда тутилган 
қуйидаги солиқлар ва бошқа мажбурий тўловлар амал қилади. 
Солиқларга қуйидагилар киради: 
1) юридик шахслардан олинадиган фойда солиғи; 
2) жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи; 
3) қўшилган қиймат солиғи; 
4) акциз солиғи; 

---

182 
5) ер қаъридан фойдаланувчилар учун солиқлар ва махсус тўловлар; 
6) сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ; 
7) мол-мулк солиғи; 
8) ер солиғи. 
Бошқа мажбурий тўловларга қуйидагилар киради: 
1) ижтимоий жамғармаларга мажбурий тўловлар: 

ягона ижтимоий тўлов; 

автотранспорт йиғимлари. 
2) давлат божи; 
3) божхона тўловлари; 
4) айрим турдаги товарлар билан чакана савдо қилиш ва айрим турдаги хизматларни 
кўрсатиш ҳуқуқи учун йиғим. 
Солиқ кодексининг 23-моддасининг иккинчи ва учинчи қисмларида кўрсатилган 
солиқлар ва бошқа мажбурий тўловлар умумбелгиланган солиқлардир. 
Солиқ 
кодексида 
белгиланган 
ҳолларда 
ва 
тартибда 
солиқ 
солишнинг 
соддалаштирилган тартибида тўланадиган қуйидаги солиқлар қўлланилиши мумкин: 
1)
ягона солиқ тўлови; 
2)
ягона ер солиғи; 
3)
тадбиркорлик фаолиятининг айрим турлари бўйича қатъий белгиланган солиқ.