Toshkent 2014 B. M. Azizov, I. A. Israilov, J. B. Xudoyqulov o

bo„yicha belgilangan masofa. ajratib olib tajriba dalasining chegaralarini 
belgilovchi V va S nuqtalar aniqlanadi, hamda bu nuqtalarga yog„och qoziqlar 
qoqib chiqiladi.Agar to„g„ri burchaklar to„g„ri olingan va egatlar asosiy 
yo„nalishga perpendikulyar joylashti rilgan bo„lsa, u holda:
AD = VS va AV = DS
Agar o„lchamlarda og„ishlar kuzatilsa yuqorida ko„rsatilgan ish jarayoni 
takroran oMkaziladi.
Tajriba uchun ajratilgan maydonda har bir burchaklar qat‟iy tug'ri 
to„rtburchak holatida bo„lishiga yerishishimiz lozim. Buning uchun ekkyerdan 
foydalaniladi. Ekker boMmagan holatlarda to„g„ri burchakli uchburchakni 
aniqlash uchun Pifagor qonunidan foydalaniladi. Pifogor teoremasida to„g„ri 
burchakli 
uchburchakning 
gipatinuzasining 
kvadrati 
katedlar 
kvadrati 
yigMndisiga teng.
c
2
 
= a
2
+b
2
Dala tajribasining burchaklarini 90 gradus boMishi uchun 5-10 metr 
ichkariga kirib , qulay joyga qoziq qoqiladi. Ekish yo„nalishi bo„yicha , ya‟ni AS 
katedi bo„yicha 4 metr oMchanib qoziq qoqib qo„yiladi. Dastlabki S qoziqdan 
ko„ndalangiga V burchak yo„nalishida 3 metr oMchaymiz va yana qoziq qoqib 
qo„yamiz. AS va VS katedlaming uzunligi aniq boMganligi uchun AV 
gipatenuzaning uzunligini topish ortiqcha kiyinchilik tug„dirmaydi. AV 
gipatenuzaning uzunligini Pifagor teoremasiga ko„ra aniqlaymiz.
С
2
 = А
2
+В
2
 = 42 +32 =16+9=25 
S - 25=5S=5 demak A va V qoziqlar o„rtasidagi masofa 5 metr bo„lgunga 
qadar qoziqlar siijitiladi. Shundagina tajribaning bir tomonidagi S burchak 90