Toshkent 2014 B. M. Azizov, I. A. Israilov, J. B. Xudoyqulov o

boMishi mumkin. Shu omillar ta‟sirida o„simliklarning zararlanishini ta‟sirini 
yoki kamayishini ham hisoblash mumkin.
Dala tajribalarida ko„chat qalinligini har ikkila muddatda ham aniqlab olish 
uchun hisobga olish qatorlaridagi yoki maydonlaridagi o„simliklar soni birma-bir 
hisoblab chiqiladi va nazariy o„simliklar soniga nisbatan foiz bilan aniqlanadi. 
Agar tajribaning hisobga olish maydonining uzunligi yuz metr boMib, ekish 
sxemasi 60 x 30 - 2 boMganda nazariy o'simliklar soni quyidagicha aniqlanadi:
Ekish sxemasi bo'yicha har 0,3 metrda bittadan uya boMsa, u holda yuz 
metrdagi uyalar soni (100:0,3 — 333,3)=333,3 donaga teng boMadi. Hisobga olish 
qatorlari soni to„rt qatordan iborat boMib, u holda shu hisobga olish qatorlaridagi 
uyalar soni (333,3 x 4 = 1333,2)=1333,2 donaga va har uyada ikki donadan o„simlik 
mavjud boMsa u holda nazariy uyalar soni (1333,2 x 2 = 2666,4) 2666,4 donaga 
teng boMadi.
Agar yuqoridagi nazariy uyalar soni bo„yicha ko„chat qalinligini hisoblab 
chiqqanimizda 2450 donaga teng bo„lsa ko„chat qalinligi quyidagicha topiladi:
2666,4- 100%
2450 - X 
X =
 
2450 100
 =92,7% gateng bo„ladi.
2666,4
Misolimiz hisobga olish maydoni 240 m/kv bo„lib, ushbu ko„chat sonini 
ko„chat qalinligiga aylantirilganda har gektar maydonidan
(10000 m/kv x 245: 240 = 102,1) 102,1 ming tupga teng bo„ladi.
Shu usul bo„yicha vegetatsiya davrining oxirida ham aniqlanadi va 
g„o„zaning o„sishi va rivojlanishi davomida qancha o„simlik yo„qolganligi ham 
aniqlanadi. Agar vegetatsiya davrining oxirida 2350 donani tashkil etsa, u holda 
yo„qolgan ko„chatlar soni quyidagicha aniqlanadi:
2450 - 100