Toshkent 2014 B. M. Azizov, I. A. Israilov, J. B. Xudoyqulov o

Ishnins borishi.
Ipdan sirtmoq yasab, novdaning yuqori tomonidan boglanadi. 
Qaralgan novdani bir necha barg bilan o„simlikdan kesib olib torozi elkasiga 
(shayniniga) ilib, tezda 0,1 g gacha aniqlikda tortiladi va tortilgan vaqt yoziladi. 
Oradan 30-40 minut vaqt o„tgandan so„ng novda barglari bilan qayta tortiladi. Shundan 
keyin barglaming sathi aniqlaniladi. Buning uchun barglamovdadan uzib olinib, qogoz 
ustiga bir tekis qilib yoyiladi. So„ngra qalam yordamida birglaming shakli qogozga 

---

6 9
chizib olinadi, qogozdan barg shakllari qaychida kesib olinadi va tortiladi. So„ngra 
boshqa qogozdan to„rt tomonini 10 sm dan qilib kvadrat kesib olinadi (100 sm
2
), va 
torozida tortiladi. Barg sathini quyidagi formula bo„yicha aniqlaniladi. 
a
-
C
, j 
0
 
b x C
20x30 . 
2
L
—
a
bundan S = —= 
——— 4 sm 
b
 o 
a
 150
Q
_
6 5 x 3 0
_
n r m
2
S*-—-11cm
Bunda S - barg sathi С - kvadrat sathi, 30 sm
2
b - 
barg qog'ozdagi shakl ogMrligi, 165 mg a - kvadrat 
ogirligi, 150 mg

---

7 0
Novdaning oldingi ogirligi bilan keyingi ogirligi farqi natijasida hosil boMgan 
son barg orqali maMum muddatda buglangan suv miqdorini ko„rsatadi.
Transpiratsiya intensivligini quyidagi formula asosida aniqlanadi.
g - bugMangan suv miqdori S - 
barg sathi (sm
2
)
t - tajriba soatga aylantirish koeffitsenti 10000 - sm
2
ni m
2
ga aylantirish koeffitsenti