Mavzu: sonlarning ifodalanishi va olmoshning turlari reja: Sonlarning ma'no turi va tuzilishi Olmoshning turlari haqida ma'lumotlar



Download 0,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/11
Sana05.06.2022
Hajmi0,82 Mb.
#637614
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
Erdanov Otabek Òzbek tili tarixi

usullar 
bilan ifodalangan:
Sanoq sonlarga -ar-àr (unlidan keyin: -shar/-sher, -
rar -ràr) affiksi q o ‘shi!adi: biràr (bittadan), ikkishàr /
/ ikkirer
(ikkitadan), uchàr (uchtadan), tortàr
(to‘rttadan), beshàr (beshtadan), altishar / / altxrar
(oltitadan), yettishâr (yettitadan), onar
(o‘ntadan),
yüzàr (yuztadan), m iijar (mingtadan) kabi.
Bu shakl taqsim son ifodalanishining qadimgi usuli
bo‘lib, 
XIII—XIV asrlarga oid yodgorliklar tili uchun
ham xos bolgan. 
Keyingi davrlarda esa uning
qollanishi chegaralangan bo‘lib, ayrim
manbalardagina uchraydi.


Sanoq sonlarga -inj-in (-un /-Un) affiksini qo‘shish
yòli 
bilan ham taqsim son shakli hosil boladi. Bu
affiksni qabu! qilgan sonlar ko‘pincha takrorlanib juft
so‘z shaklida qollanadi: birinbirin (bitta-bittadan), birin-
ikkin (bitta-ikkitadan). Masaian: Birinbirin bu tayaq
üsküna bam jlar (T afsir/ Birin-birin aytîi, sordi ersà.
Keldi yüz rniïj er qamug'i beshin, onun, otuzun (QR).
Ahii majlis birin-ikkin keldilàr (BN).
Bu shakl ham taqsim son m a’nosini ifodalashning
qadimgi 
usuli bolib, o ‘zbek tilida asosan XV asrga
qadar qollangan.
Sanoq sonning hech qanday qo‘shimchasiz takrorlanib
juft 
so‘z shaklida kelishi bilan ham taqsim son m a’nosi
ifodalanadi.
Masalan: Yig‘achnu yuqaru üchündin tübinga ikki-
ikki yardüar


KASR SON
 Eski o‘zbek tilida ham kasr son sintaktik usul bilan
ifodalangan bo‘lib, oldin butun son chiqish kelishigida,

Download 0,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish