А. Туркманов. “Бухгалтерия ҳисoби” фани бўйича ўқув-услубий мажмуа. – Тошкент: Иқтисодиёт, 2018 йил, 249 бет. Ғоя муаллифи: иқтисод фанлари доктори, профессор Б. Ю. Ходиев

Хўжалик юритишнинг янги шароитида меҳнат ва
унга ҳақ тўлаш ҳисобининг асосий вазифалари
қуйидагилардан иборат:
солиқлар ва иш ҳақидан ушланмалар ҳам қўшилган
ҳолда корхона ходимлари билан меҳнатга ҳақ тўлашга
доир ҳисоб-китобларни ўз вақтида олиб бориш;
ҳисобланган иш ҳақи ва суғуртага ажратмалар
суммасини харажатлар счетларига ўз вақтида
ҳамда тўғри ўтказиб боришни таъминлаш;
бошқариш ва зарурий ҳисоботларни тузиш учун
меҳнат ва иш ҳақи бўйича кўрсаткичларни
оператив йиғиш ва гуруҳлаш;
ишчи-ходимлар сони, уларнинг меҳнат
унумдорлиги ва иш вақтидан фойдаланишини
доимий назорат қилишдан иборат.
 
6.2. Корхонанинг шахсий таркиби, унинг туркумланиши, меҳнатга ҳақ тўлашни 
тизимлари, шакллари ва турлари. 
Хўжалик юритувчи субъект ходимларининг шахсий даромади, яъни меҳнатга ҳақ тўлаш 
маблағлари - маҳсулот таннархига киритиладиган тўловлар ҳамда хўжалик юритувчи субъект 
ихтиёрида қолдириладиган фойда ҳисобидан бериладиган тўловлардан (дивиденд ва фоизлар) 
иборат. 
Республикамизда амалга оширилаётган иқтисодий ислоҳотларнинг туб негизида аҳолини 
ижтимоий ҳимоя қилиш, қилинган меҳнатига яраша тақдирлаш ҳамда турмуш фаровонлигини 
ошириш масаласи ётади. 
Ушбу масалаларни ҳал этиш борасида бухгалтерия соҳасида ҳам ижобий ишлар амалга 
оширилмоқда, хусусан, инсон меҳнат қилар экан унинг ҳисобини тўғри ташкил этиши ва 
юритиши, тўловларни ҳамда ажратмаларни ўз вақтида олиб бориши тақозо этилади. 
Бухгалтерия ҳисоби ишлаб чиқарилаётган маҳсулотга харажатланган меҳнат миқдорини 
ва иш ҳақини тўғри аниқлаб бериши лозим. 
Корхонанинг шахсий таркиби, унинг туркумланиши, 
меҳнатга ҳақ тўлашни шакллари ва турлари.