Oltin Lutfullayev, Dilshoda Mahmudova, Bahora Damirova, Jahongir Ahmadov

-----------------------------------------------------------------------------------
Yurak muskullarida harakat potensiali
Harakat potensiali -85mV(tinchlik potensiali)dan +20 mV (pik) gacha bo`ladi.
Harakat potensiali pik holatiga yetgach keying faza-plato holati boshlanadi. Qorincha
miokardi taxminan 0.2 sek depolyarizatsiyalngan holda saqlanadi. Keyin tez
repolyarizatsiya boshlanadi. Plato fazasi hisobiga qorinchalar miokardi qisqarish
davomiyligi skelet muskullariga nisbatan 15 marta ortiq bo`ladi. Har bir bosqichga
batafsil to`xtalishga harakat qilamiz.
0-faza-tez depolyarizatsiya fazasi ya`ni ko`tarilish
. Qorincha, bo`lmacha va
Purkine tolalarida harakat potentsiali
tez depolyarizatsiya
bosqichidan boshlanadi,
ya`niko’tarilish. Nerv va skeletmushaklarida bo'lgani kabi, ko`tarilish
Na
+
o'tkazuvchanligining (gNa) vaqtincha oshishi, depolarizatsiyadan kelib chiqqan holda
Na
+
kanallari aktivatsiyalanishi natijasida yuzaga keladi. GNa oshganda,
Na
+
ning ichki
oqimi
(Na
+
ionlarini hujayra ichiga kirashi)yuzaga keladi bu membrana potensialini
taxminan +65mV bo`lgan muvozanat potensialiga yo`naltiradi. Membranapotentsiali
Na
+
bilan muvozanat potentsialiga yetarlicha erisha olmaydi, chunki nervdagi kabi,
Na
+
kanallaridagi inaktivatsiya darvozalari depolarizatsiyaga javoban yopiladi
(aktivatsiondarvozalar ochilgandan sekinroq bo`lsa ham). Shunday qilib Na
+
kanallari
qisqa vaqt ichida ochiladi va keyin yopiladi. Ko`tarilishning pik nuqtasida membrana
potentsiali taxminan +20mV qiymatgacha depolyarizatsiya qilinadi.
Yuqoriga ko`tarilish tezligi dV/dT
deb nomlanadi. dV/dT – vaqt birligi ichida
membrana potentsialining o`zgarish tezligi bo`lib, uning birligi voltning sekundga nisbati
bilan o`lchanadi (V / s). dV/dT o'zgarib turadi, bu tinchlik membrana potentsialining
qiymatiga bog`liq. Ushbu bog'liqlik