B mengliyev, G. Tojiyeva

V. Gallcha guruhi: 
7). Gall - fransuz tilining shakllanishi bilan o`lgan (Galliya, Shimoliy Italiya, Bolqon va, hatto, Kichik Osiyoda tarqalgan edi). 
8.Grek guruhi. 
1). Yangi grek, 8 million, Gretsiya, O`rta yer dengizi sharqiy qismi orollari. 
O`lik tillar: 
2). Qadimgi grek, eramizgacha X asr - eramizning V asrlarida mavjud bo`lgan, o`rta grek yoki vizantiy tili. 
 9. Alban guruhi. 
Alban tili – Albaniyada. 
10.Armyan guruhi. 
Armyan, 2 million, Armaniston, Eron va Turkiyada. 
11.
 
Xett guruhi. 
1). Xett-Kichik Osiyodagi Xett davlati (eramizgacha XIX-XII asr); 
2). Luviy;
3). Palaet. 
12. Toxar guruhi. 
1). Toxar a) (turfan, qarashor) - Xitoy Turkistonida; 
2). Toxar b) (kuchan) – o`sha yerda, VII asrda Kuchada. 
Hind – yevropa tillari flektiv tillardir. 
So`zlarning morfologik shakllarining fleksiya orqali yasalishi bu tillarning asosiy 
morfologik xususiyatidir. Bu tillarda har bir mustaqil so`zning dastlabki shakli ham negiz va qo`shimchalarga bo`linadi, natijada, o`zak-
negiz mustaqil ma’ruza matniydi. Masalan, rus tilida вижу, видишь, видят so`zlarining o`zak negizi виж, вид  bo`lib, bular mustaqil 
ishlatilmaydi. Bundan tashqari, flektiv tillarda (agglyutinativ tillardan farqli o`laroq) bir qo`shimcha bir necha grammatik ma’no ifodalashi 
mumkin. Masalan, rus tilida – видел so`zidagi [-ел] qo`simchasi zamon (o`tgan zamon), son (birlik), shaxs (birinchi), mayl, rod 
ma’nolarini ifodalaydi. 
Flektiv tillarga so`z yasovchi va so`z o`zgartiruvchi funksiyani bajaradigan ichki fleksiya xos. Bunda o`zak - negizda tovush 
almashuvi bilan turli grammatik ma’nolar ifodalanadi. 
Ichki fleksiyada undosh tovushlar ham, unli tovushlar ham o`zgarishi mumkin. Ingliz va nemis tillarida ko`proq unli tovush 
o`zgarsa, rus tilida ko`proq undosh tovushlarning o`zgarishi kuzatiladi. Masalan, ingliz va nemis tillarida kuchli fe’llarning asosiy 
formalarini yasaydigan ablaut hodisasi quyidagicha: 
nemis tilida – singen – sang – gesingen ; 
ingliz tilida – sing - sang-sung; bring – brought – brought; see – saw – seen.
Son kategoriyasining ko`plik shakli nemis va ingliz tillarida ham agglyutinativ (affiksatsiya) usulida ham ichki fleksiya orqali 
yasalishi kuzatiladi: 
ingliz tilida - 1) sister – sisters, book – books, eye – eyes, egg – eggs; 2) foot –feet, toose – teese, goose – geese, woman – 
women, child – children. 
Nemis tilida otlar quyidagicha qo`shimchalar orqali yasaladi: 
[-e] Der Tisch (stol) – Die Tische (stollar); 
[-en] Der Student – Die Studenten ; 
[-n] Die Tafel – Die Tafelen (doskalar); 
[-er] Das Buch – Die Bucher (kitoblar). 
Xuddi shu ko`rinishlararo ichki fleksiya ham kuzatiladi. Chunonchi, 
Buch-Bucher, Bruder – Bruder (aka-akalar). Nemis tilidagi Bruder – aka oti ko`pgina hind – yevropa tillarida ma’lum bir fonetik 
o`zgarishlar bilan ko`rinadi. 
Masalan, 
rus polyak ingliz nemis fransuz fors 
брат brat brother bruder frere birodar 
Mather (ona), father (ota), sister (opa) so`zlari ham fonetika differensiyalarni namoyon qiladi:

---

25 
rus ingliz nemis fransuz fors 
мать mother mater mer modar 
папа father pater per padar 
сестра sister schwester sceur - 
Flektivlik fors tilida ham ko`rinadi. 
Shudan (bo`lmoq) – shaved; kardan – kun (buyruq maylida) – bikun; shushtan (yuvmoq) – sho`y (bisho`y). 
Fransuz tilida undosh tovushlarning almashishi sifatning rod formalarini ham o`zgartiradi:
rond – круглый (muj.r.), aylana ( [d] tovushi talaffuz etilmaydi). 
ronde – круглая  (jеn.r.) ([d] aytiladi). 
grand – katta – большой ([d] aytilmaydi). 
grane – большая ([d] aytiladi). 
Hind - yevropa tillarida grammatik ma’no ifodalashning yana bir usuli suppletivizmdir. Buni quyidagi misollarda kuzatamiz:
hoz.z. o`tgan z. kel.z. 
ingliz t.  am-are was/were shall/will 
is-are 
To be (bo`lmoq) fe’lining zamonlar bo`yicha tuslanishi mana shunday suppletiv yo`l bilan hosil qilinadi. Va, nihoyat, gap 
sohasida hind – yevropa tillarining umumiy xususiyati shundaki, bunday tillarda ega va kesimning qat’iy ishtiroki va o`rni muhim ekanligi 
kuzatiladi.